Các Bước Xây Dựng & Chứng Nhận Hệ Thống Quản Lý Môi Trường - Phần 4

Phần IV - Xây dựng và lập bản Hệ thống Quản lý Môi Trường

Lập kể hoạch cụ thể và phân công cán bộ chuyên trách từng phần công việc cụ thể cho việc xây dựng HTQLMT.

- Xác định các khía cạnh môi trường có ý nghĩa,

- Xác định các thông số/ tiêu chí/ chỉ tiêu môi trường cụ thể.

- Khía cạnh môi trường có ý nghĩa là các khía cạnh/vấn đề/nguy cơ nảy sinh từ hoạt động sản xuất,

- Kinh doanh của tổ chức mà có tác động tới môi trường.

- Thông số/ tiêu chí/ chỉ tiêu môi trường cụ thể là các chỉ tiêu/tiêu chí cụ thể cần phải kiểm soát để đảm bảo không phát sinh các vấn đề/nguy cơ ảnh hưởng tới môi trường.

Một số cách tiếp cận để xác định khía cạnh môi trường:

+ Sự phát thải vào không khí;

+ Sự phát thải vào nước;

+ Sự phát thải vào đất;

+  Sử dụng nguyên liệu thô và tài nguyên thiên nhiên;

+ Sử dụng năng lượng;

+ Năng lượng bị thải ra;

+ Chất thải và sản phẩm phụ;

+ Nhừng thuộc tính vật lý như kích thước, hình dạng, màu sắc...

Ngoài những khía cạnh mồi trường có thể kiểm soát trực tiếp,

Doanh nghiệp cũng cần xem xét các khía cạnh có thể bị ảnh hưởng gián tiếp như:

+ Thiết kế và phát triển,

+ Các quá trình sản xuất,

+ Việc đóng gỏi và vận chuyển,

+ Kết quả hoạt động môi trường và thực trạng thực hành của các nhà thầu phụ,

+ Nhà cung cấp,

+ Quản lý chất thải,

+ Khai thác và phân phối nguồn nguyên liệu thô và tài nguyên thiên nhiên,

+ Phân phối, sử dụng và kết thúc chu vòng đời của sản phẩm,

+ Thiên nhiên hoang dã, đa dạng sinh học...

Khi đã xác định được các khía cạnh môi trường, doanh nghiệp cần đánh giá được tác động của chúng:

+ Các tác động môi trường tích cực (có lợi) cũng như tiêu cực (bất lợi);

+ Tác động môi trường thực tại và tiềm ẩn;

+ Một (các) thành phần môi trường có thể bị tác động như không khí, nước, đất, hệ thực vật, hệ động vật, di sản văn hoá, v.v...;

+ Các đặc điểm của khu vực có thể gây ra tác động như điều kiện thời tiết địa phương, mức nước ngầm, loại hình đất, v.v...;

+ Bản chất của những sự thay đổi đối với môi trường (như các vấn đề toàn cầu và khu vực, chu kỳ thời gian mà tác động xảy ra, xu thế tăng dân của tác động khi tích luỹ theo thời gian).

Từ các phân tích trên, xây dựng các quy trình và hướng dẫn/ biểu mẫu giám sát môi trường.

Quy định rõ việc cần làm, ai chịu trách nhiệm, các bước, thao tác thực hiện.

Tập trung vào các thông số/ chỉ tiêu/ tiêu chí môi trường chính cần phải kiểm soát trong quá trình sản xuất/cung cấp dịch vụ.

Các thủ tục cơ bản được xây dựng theo yêu cầu của ISO 14001:2015:

+ Đánh giá khía cạnh và tác động của môi trường;

+ Đánh giá sự tuân thủ yêu cầu luật pháp và yêu cầu khác;

+ Chính sách môi trường;

+ Mục tiêu, chỉ tiêu và chương trình quản lý môi trường;

+ Văn bản xác định phạm vi hệ thống;

+ Năng lực, đào tạo và nhận thức;

+ Trao đổi thông tin về quản lý môi trường;

+ Kiểm soát thông tin dạng văn bản

+ Sự chuẩn bị sẵn sàng và ứng phó với tình trạng khẩn cấp;

+ Giám sát và đo lường;

+ Sự không phù hợp, hành động khắc phục;

+ Kiểm soát rủi ro và cơ hội;

+ Đánh giá nội bộ;

+ Xem xét của lãnh đạo;

+ Kiểm soát chất thải.

Sau khi xây dựng, chỉnh sửa, hệ thống văn bản sẽ được phê duyệt và đưa vào vận hành.

Hệ thống văn bản phải được kiếm soát đế đảm bảo:

+ Nhận biết và mô tả (ví dụ: tiêu đề, thời gian, tác giả, hoặc số tham chiếu);

+ Định dạng (ví dụ: ngôn ngữ, phiên bản phần mềm, đồ họa) và phương tiện trao đổi thông tin (vídụ: giấy, điện tử);

+ Xem xét và phê duyệt sự phù họp và thỏa đáng

+ Sẵn có và thích họp cho sử dụng, tại vị trí và thời điểm cần đến;

+ Được bảo vệ một cách thỏa đáng (ví dụ như mất tính bảo mật, sử dụng không đúng mục đích hoặc mất tính trung thực).

Đối với việc kiểm soát hệ thống tài liệu, doanh nghiệp phải giải quyết các hoạt động sau:

+ Phân phối, truy cập, thu hồi và sử dụng;

+ Lưu trữ và bảo quản, đảm bảo dễ đọc;

+ Kiểm soát các thay đổi (ví dụ như kiểm soát phiên bản);

+ Lưu trữ và hủy bỏ.

Văn bản có nguồn gốc từ bên ngoài được xác định bởi doanh nghiệp là cần thiết cho việc hoạch định và thực hiện HTQLMT phải được nhận biết một cách thích hợp và kiếm soát.