7 công cụ quản lý chất lượng (7 QC tool)

7 công cụ quản lý chất lượng là gì?

7 công cụ quản lý chất lượng (7 QC tool) là những công cụ đồ họa và thống kê đơn giản nhưng có vai trò rất quan trọng trong việc giải quyết các vấn đề về chất lượng và cải tiến quy trình.

Các công cụ thống kê này rất dễ hiểu và có thể được thực hiện mà không cần bất kỳ năng lực hoặc kỹ năng phân tích phức tạp nào. Nó thường được sử dụng bởi các kỹ sư kiểm soát chất lượng và đảm bảo chất lượng để giải quyết các vấn đề liên quan đến chất lượng của sản phẩm hoặc quá trình hàng ngày/hàng tuần/hàng tháng và để giảm cũng như loại bỏ các hoạt động phi giá trị gia tăng như làm lại, sửa chữa hoặc loại bỏ sản phẩm.

Nguồn gốc của các công cụ chất lượng ở đâu?

7 công cụ chất lượng ban đầu được phát triển bởi Giáo sư kỹ thuật người Nhật Kaoru Ishikawa. Chúng được thực hiện bởi chương trình đào tạo công nghiệp của Nhật Bản trong thời kỳ sau chiến tranh của đất nước khi nó chuyển sang kiểm soát chất lượng thống kê như một phương tiện đảm bảo chất lượng. Mục tiêu của họ là triển khai các công cụ cơ bản, thân thiện với người dùng mà người lao động từ nhiều nguồn gốc khác nhau với các bộ kỹ năng khác nhau có thể thực hiện mà không cần đào tạo chuyên sâu.

Ngày nay, các công cụ quản lý chất lượng này vẫn được coi là tiêu chuẩn vàng để khắc phục nhiều vấn đề về chất lượng. Chúng thường được triển khai cùng với các phương pháp cải tiến quy trình được sử dụng rộng rãi nhất hiện nay, bao gồm các giai đoạn khác nhau của Six Sigma, TQM, các quy trình cải tiến liên tục và quản lý Tinh gọn.

Tìm hiểu về 7 công cụ trong quản lý chất lượng

Sau đây là 7 công cụ tương đối cơ bản trong quản lý chất lượng mà bạn không nên bỏ qua:

Phiếu kiểm tra

Phiếu kiểm tra có thể được sử dụng để thu thập dữ liệu định lượng hoặc định tính. Khi được sử dụng để thu thập dữ liệu định lượng, chúng có thể được gọi là bảng kiểm đếm. Phiếu kiểm tra thu thập dữ liệu dưới dạng dấu kiểm hoặc dấu kiểm đếm cho biết số lần một giá trị cụ thể đã xảy ra, cho phép bạn nhanh chóng xác định các khuyết tật hoặc lỗi trong quy trình hoặc sản phẩm của bạn, các mẫu lỗi và thậm chí nguyên nhân của các lỗi cụ thể.

Với thiết lập đơn giản và đồ họa dễ đọc, phiếu kiểm tra giúp dễ dàng ghi lại dữ liệu phân bố tần số sơ bộ khi đo các quy trình. Đồ họa cụ thể này có thể được sử dụng như một công cụ thu thập dữ liệu sơ bộ khi tạo biểu đồ, biểu đồ thanh và các công cụ chất lượng khác.

Biểu đồ

Các chuyên gia chất lượng thường được giao nhiệm vụ phân tích và giải thích hành vi của các nhóm dữ liệu khác nhau trong nỗ lực quản lý chất lượng. Đây là lúc các công cụ kiểm soát chất lượng như biểu đồ phát huy tác dụng.

Biểu đồ có thể giúp bạn thể hiện sự phân bố tần suất của dữ liệu một cách rõ ràng và ngắn gọn giữa các nhóm khác nhau của mẫu, cho phép bạn xác định nhanh chóng và dễ dàng các lĩnh vực cần cải thiện trong quy trình của mình. Với cấu trúc tương tự như biểu đồ thanh, mỗi thanh trong biểu đồ đại diện cho một nhóm, trong khi chiều cao của thanh biểu thị tần suất dữ liệu trong nhóm đó.

Biểu đồ đặc biệt hữu ích khi chia tần suất dữ liệu của bạn thành các danh mục như tuổi, ngày trong tuần, các phép đo thể chất hoặc bất kỳ danh mục nào khác có thể được liệt kê theo thứ tự thời gian hoặc số.

Có rất nhiều dạng biểu đồ có thể kể đến như: Biểu đồ đường, biểu đồ cột, biểu đồ cột và đường, biểu đồ hình bánh, điều đồ thanh, biểu đồ Gantt chart hay biểu đồ mạng nhện…

Biểu đồ nhân quả (còn được gọi là sơ đồ xương cá hoặc Ishikawa)

Được giới thiệu bởi Kaoru Ishikawa, sơ đồ xương cá giúp người dùng xác định các yếu tố (hoặc nguyên nhân) khác nhau dẫn đến một hiệu ứng, thường được mô tả như một vấn đề cần giải quyết. Được đặt tên giống với xương cá, công cụ quản lý chất lượng này hoạt động bằng cách xác định một vấn đề liên quan đến chất lượng ở phía bên phải của biểu đồ, với các nguyên nhân gốc rễ riêng lẻ và các nguyên nhân phụ phân nhánh ở bên trái của nó.

Nguyên nhân và kết quả của sơ đồ xương cá thường được nhóm thành 6 nhóm chính, bao gồm phép đo, vật liệu, nhân sự, môi trường, phương pháp và máy móc. Những danh mục này có thể giúp bạn xác định nguồn gốc có thể xảy ra vấn đề trong khi vẫn giữ cho sơ đồ của bạn có cấu trúc và trật tự.

Đặc trưng của dạng biểu đồ này giúp chúng ta lên danh sách và xếp loại những nguyên nhân tiềm ẩn chứ không cho chúng ta phương pháp loại trừ.

Biểu đồ Pareto (quy tắc 80-20)

Là một công cụ kiểm soát chất lượng, biểu đồ Pareto hoạt động theo quy tắc 80-20. Quy tắc này giả định rằng trong bất kỳ quy trình nào, 80% sự cố của quy trình hoặc hệ thống là do 20% yếu tố chính gây ra, thường được gọi là “một số ít quan trọng”. 20% vấn đề còn lại là do 80% yếu tố phụ gây ra.

Là sự kết hợp giữa biểu đồ thanh và biểu đồ đường, biểu đồ Pareto mô tả các giá trị riêng lẻ theo thứ tự giảm dần bằng cách sử dụng các thanh, trong khi tổng tích lũy được biểu thị bằng đường.

Mục tiêu của biểu đồ Pareto là làm nổi bật tầm quan trọng tương đối của nhiều thông số, cho phép bạn xác định và tập trung nỗ lực vào các yếu tố có tác động lớn nhất đến một phần cụ thể của quy trình hoặc hệ thống.

Biểu đồ mật độ phân bố

Biểu đồ mật độ phân bố là một dạng biểu đồ cột cho thấy tần suất xuất hiện của từng yếu tố. Với biểu đồ này, chúng ta sẽ biết được mật độ xuất hiện của từng dữ liệu và biết được những yếu tố hay dữ liệu nào lặp lại thường xuyên.

Căn cứ vào dạng phân bố tần suất bằng đồ thị, chúng ta có thể có những kết luận chính xác về sự bình thường hay bất thường của chỉ tiêu chất lượng và quá trình, từ đó đưa ra những quyết định phù hợp để cải tiến cũng như nâng cao chất lượng.

Biểu đồ phân tán

Trong số 7 công cụ chất lượng, biểu đồ phân tán hữu ích nhất trong việc mô tả mối quan hệ giữa hai biến, lý tưởng cho các chuyên gia đảm bảo chất lượng đang cố gắng xác định mối quan hệ nguyên nhân và kết quả.

Với các giá trị phụ thuộc trên trục Y của sơ đồ và các giá trị độc lập trên trục X, mỗi chấm biểu thị một điểm giao nhau chung. Khi được nối với nhau, các dấu chấm này có thể làm nổi bật mối quan hệ giữa hai biến. Mối tương quan trong biểu đồ của bạn càng mạnh thì mối quan hệ giữa các biến càng mạnh.

Biểu đồ phân tán có thể tỏ ra hữu ích như một công cụ kiểm soát chất lượng khi được sử dụng để xác định mối quan hệ giữa các khuyết tật chất lượng và các nguyên nhân có thể xảy ra như môi trường, hoạt động, nhân sự và các biến số khác. Khi mối quan hệ giữa một khiếm khuyết cụ thể và nguyên nhân của nó đã được thiết lập, bạn có thể thực hiện các giải pháp tập trung với (hy vọng) có kết quả tốt hơn.

Biểu đồ kiểm soát (còn gọi là biểu đồ Shewhart)

Được đặt theo tên của Walter A. Shewhart, công cụ cải tiến chất lượng này có thể giúp các chuyên gia đảm bảo chất lượng xác định liệu một quy trình có ổn định và có thể dự đoán được hay không, giúp bạn dễ dàng xác định các yếu tố có thể dẫn đến các biến thể hoặc khuyết tật.

Biểu đồ kiểm soát với các đường giới hạn đã được tính toán bằng phương pháp thống kê và được sử dụng nhằm mục đích theo dõi sự biến động của các thông số liên quan đến đặc tính chất lượng của sản phẩm, đồng thời theo dõi sự thay đổi của các quy trình để kiểm soát những dấu hiệu bất thường xảy ra khi có dấu hiệu đi lên hoặc đi xuống của biểu đồ.

Sử dụng biểu đồ kiểm soát có thể tiết kiệm thời gian và tiền bạc cho tổ chức của bạn bằng cách dự đoán hiệu suất quá trình, đặc biệt là về những gì khách hàng hoặc tổ chức của bạn mong đợi ở sản phẩm cuối cùng của bạn.

Khả năng xác định và giải quyết các vấn đề liên quan đến chất lượng một cách nhanh chóng và hiệu quả là điều cần thiết đối với bất kỳ ai làm việc trong lĩnh vực đảm bảo chất lượng hoặc quan tâm đến cải tiến quy trình. Với 7 công cụ cơ bản về chất lượng trong kho vũ khí của mình, bạn có thể dễ dàng quản lý chất lượng sản phẩm hoặc quy trình của mình một cách có hiệu quả nhất.

Lợi ích của 7 công cụ kiểm soát chất lượng

- Để phân tích và giải quyết các vấn đề chất lượng một cách hiệu quả

- Giúp cái thiện quy trình và nâng cao chất lượng sản phẩm

- Nâng cao sự hài lòng của khách hàng, đối tác và các bên liên quan

- Giảm các chi phí do sản phẩm lỗi, chất lượng kém cũng như giảm thiểu được những yêu cầu đối với hoạt động kiểm tra và thử nghiệm cuối cùng

- Giúp điều tra các nguyên nhân tiềm ẩn và nguyên nhân gốc rễ thực sự của vấn đề để đưa ra các biện pháp đối phó hiệu quả

- Hướng đến một mục tiêu chất lượng rõ ràng, giúp mọi người hiểu rõ và chủ động hơn trong việc kiểm soát quá trình để tạo ra những sản phẩm đạt chất lượng nhất

- Cải thiện kỹ năng phân tích và giải quyết vấn đề của nhân viên.

Trên đây là những chia sẻ của ISOCERT về 7 công cụ quản lý chất lượng. Hy vọng sẽ giúp cho các bạn có thể hiểu và áp dụng các công cụ này vào cải tiến tốc độ cũng như chất lượng công việc của doanh nghiệp mình đạt được kết quả cao nhất. Nếu có điều gì thắc mắc và cần giải đáp, hãy liên hệ cho chúng tôi qua:

Hotline: 0976.389.199

Email: contacts@isocert.org.vn

Website: isocert.org.vn.