ISO 9001 là gì? Những điều cần biết về tiêu chuẩn ISO 9001

ISO 9001 là gì?

ISO 9001 là một tiêu chuẩn quốc tế do Tổ chức Tiêu chuẩn hóa quốc tế ISO phát triển và ban hành lần đầu tiên vào năm 1987. Tiêu chuẩn này có tên đầy đủ là ISO 9001:2015 - Hệ thống quản lý chất lượng – Các yêu cầu. ISO 9001 đưa ra các yêu cầu cơ bản được sử dụng như khuôn khổ cho một Hệ thống quản lý chất lượng để đạt được các mục tiêu mong muốn.

Đây là tiêu chuẩn duy nhất trong bộ tiêu chuẩn ISO 9000 được sử dụng cho việc đánh giá chứng nhận Hệ thống quản lý chất lượng (QMS) và cũng là tiêu chuẩn được sử dụng rộng rãi nhất thế giới.

Hiện nay, phiên bản mới nhất ISO 9001:2015 đang có hiệu lực và được xem là chìa khóa cho sự tồn tại và phát triển thành công của một doanh nghiệp trong thời đại cạnh tranh khốc liệt ngày nay.

Đối tượng nào có thể áp dụng ISO 9001?

Là một tiêu chuẩn tự nguyện, trong đó các nguyên tắc và yêu cầu của ISO 9001 chỉ đóng vai trò định hướng để doanh nghiệp có thể đạt được hiệu quả khi vận hành và kiểm soát hệ thống quản lý chất lượng của mình. Vì vậy, ISO 9001 có thể áp dụng với bất kỳ tổ chức hay doanh nghiệp nào, không phân biệt quy mô hay lĩnh vực. Chỉ cần doanh nghiệp bạn có nhu cầu thì có thể áp dụng nó vào hệ thống quản lý của mình.

Các phiên bản của tiêu chuẩn ISO 9001

Giống như lời giới thiệu ở trên, tiêu chuẩn ISO 9001 được phát triển và ban hành chính thức vào năm 1987 bởi ISO – Tổ chức tiêu chuẩn hóa quốc tế. Từ khi ra đời cho đến nay, tiêu chuẩn ISO 9001 đã có 5 phiên bản. Cụ thể như sau:

• Phiên bản 1: ISO 9001:1987 - Hệ thống quản lý chất lượng - Mô hình đảm bảo chất lượng trong thiết kế, triển khai, sản xuất, lắp đặt và dịch vụ kỹ thuật
• Phiên bản 2: ISO 9001:1994 - Hệ thống quản lý chất lượng - Mô hình đảm bảo chất lượng trong thiết kế, triển khai, sản xuất, lắp đặt và dịch vụ kỹ thuật
• Phiên bản 3: ISO 9001:2000 - Hệ thống quản lý chất lượng - Các yêu cầu
• Phiên bản 4: ISO 9001:2008 - Hệ thống quản lý chất lượng - Các yêu cầu
• Phiên bản 5: ISO 9001:2015 - Hệ thống quản lý chất lượng – Các yêu cầu

Trong đó ISO 9001:2015 là phiên bản mới nhất của ISO 9001. Đây được xem là phiên bản hiệu quả nhất, dễ áp dụng vào thực tế và phù hợp với những thay đổi lớn của nền kinh tế toàn cầu.

>>> Xem thêm về ISO 9001 là gì? Tại sao ISO 9001 lại quan trọng với doanh nghiệp?

Nội dung của ISO 9001:2015 - Hệ thống quản lý chất lượng

Hệ thống quản lý chất lượng ISO 9001:2015 gồm có 10 điều khoản. Mỗi điều khoản sẽ thiết lập các yêu cầu và quy tắc riêng liên quan đến từng khía cạnh khác nhau của một QMS. 10 điều khoản đó như sau:

• Điều khoản 1: Phạm vi
• Điều khoản 2: Tài liệu viện dẫn
• Điều khoản 3: Thuật ngữ và định nghĩa
• Điều khoản 4: Bối cảnh của tổ chức
• Điều khoản 5: Lãnh đạo
• Điều khoản 6: Hoạch định
• Điều khoản 7: Hỗ trợ
• Điều khoản 8: Thực hiện
• Điều khoản 9: Đánh giá kết quả hoạt động
• Điều khoản 10: Cải tiến

Cụ thể, 3 điều khoản đầu tiên với mục đích giới thiệu và 7 điều khoản tiếp theo chứa các yêu cầu của ISO 9001 đối với hệ thống quản lý chất lượng mà một công ty có thể được chứng nhận. 7 yêu cầu của tiêu chuẩn ISO 9001 đó là:

Yêu cầu về bối cảnh của tổ chức

Nó bao gồm các yêu cầu tiêu chuẩn ISO 9001 để xác định các vấn đề bên trong, bên ngoài, xác định các bên liên quan tâm và kỳ vọng của họ. Xác định Xác định phạm vi của Hệ thống quản lý chất lượng, xác định các quy trình của bạn và cách chúng tương tác. Bao gồm:

• Hiểu về bối cảnh tổ chức và bối cảnh của nó
• Hiểu biết về nhu cầu và mong đợi của các bên liên quan
• Xác định phạm vi của hệ thống quản lý chất lượng
• Hệ thống quản lý chất lượng và các quá trình của hệ thống.

Yêu cầu của ISO 9001 về lãnh đạo

Các yêu cầu của lãnh đạo bao hàm sự cần thiết của lãnh đạo cao nhất để trở thành công cụ trong việc thực hiện Hệ thống quản lý chất lượng (QMS).

• Lãnh đạo cao nhất cần thể hiện cam kết đối với việc thực hiện Hệ thống quản lý chất lượng
• Xác định và truyền đạt chính sách chất lượng
• Phân công vai trò và trách nhiệm trong toàn tổ chức.

Yêu cầu ISO 9001 về hoạch định

Lãnh đạo cao nhất cũng phải lập kế hoạch cho chức năng liên tục của Hệ thống quản lý chất lượng.

• Xác định các hành động giải quyết các rủi ro và cơ hội
• Có mục tiêu chất lượng và hoạch định để đạt được mục tiêu
• Hoạch định sự thay đổi.

Yêu cầu ISO 9001 về hỗ trợ

Phần hỗ trợ đề cập đến việc quản lý tất cả các nguồn lực cho việc đánh giá Hệ thống quản lý chất lượng (QMS), bao gồm:

• Nguồn lực
• Năng lực
• Nhận thức
• Trao đổi thông tin
• Kiểm soát thông tin dạng văn bản.

Yêu cầu ISO 9001 về vận hành

Các yêu cầu vận hành liên quan đến tất cả các khía cạnh của việc lập kế hoạch và tạo ra sản phẩm hoặc dịch vụ. Phần này bao gồm các yêu cầu:

• Hoạch định và kiểm soát vận hành
• Các yêu cầu cho sản phẩm và dịch vụ
• Thiết kế và phát triển sản phẩm và dịch vụ theo tiêu chuẩn ISO 9001:2015
• Kiểm soát các quá trình cung cấp, sản phẩm và dịch vụ cung cấp bên ngoài
• Tạo và phát hành sản phẩm hoặc dịch vụ
• Kiểm soát đầu ra của quy trình không phù hợp

Yêu cầu tiêu chuẩn ISO 9001 về đánh giá hoạt động

Phần này bao gồm các yêu cầu cần thiết để đảm bảo rằng bạn có thể giám sát xem Hệ thống quản lý chất lượng (QMS) của mình có đang hoạt động tốt hay không. Nó bao gồm:

• Theo dõi, đo lường, phân tích và đánh giá
• Đánh giá mức độ hài lòng của khách hàng
• Thực hiện đánh giá nội bộ và đánh giá liên tục của ban quản lý đối với Hệ thống quản lý chất lượng (QMS).

Yêu Cầu ISO 9001 về Cải tiến

Phần cuối cùng này bao gồm các yêu cầu cần thiết để cải thiện Hệ thống quản lý chất lượng của bạn theo thời gian. Điều này bao gồm:

• Nhu cầu đánh giá sự không phù hợp của quá trình và thực hiện các hành động khắc phục đối với các quá trình.
• Dựa trên chu trình kế hoạch - thực hiện - kiểm tra - hành động để thực hiện thay đổi trong các quy trình của tổ chức nhằm thúc đẩy và duy trì các cải tiến liên tục trong quy trình.

Bên cạnh đó, điểm cải tiến của ISO 9001:2015 so với các phiên bản trước là việc tiếp cận tư duy dựa trên rủi ro. Cách tiếp cận này giúp tổ chức xác định được các yếu tố có thể là nguyên nhân làm các quá trình cũng như hệ thống quản lý của tổ chức di lệch khỏi kết quả đã được hoạch định từ trước. Qua đó, đưa ra các biện pháp kiểm soát phòng ngừa nhằm giảm thiểu các tác động tiêu cực và tận dụng tối đa cơ hội khi nó xuất hiện.

Ngoài ra, một trong những đặc điểm nổi bật của ISO 9001:2015 là được triển khai theo Chu trình PDCA (Plan – Do – Check – Act). Với chu trình này, mọi quy trình trong QMS đều được quản lý và kiểm soát một cách toàn diện, giúp doanh nghiệp dễ dàng cải tiến hệ thống quản lý chất lượng của mình.

Mặt khác, tiêu chuẩn ISO 9001:2015 yêu cầu doanh nghiệp khi xây dựng và áp dụng hệ thống cần tuân thủ theo 7 nguyên tắc về quản lý chất lượng dưới đây:

• Nguyên tắc 1: Hướng vào khách hàng
• Nguyên tắc 2: Sự lãnh đạo
• Nguyên tắc 3: Sự tham gia của mọi người
• Nguyên tắc 4: Tiếp cận theo quá trình
• Nguyên tắc 5: Cải tiến
• Nguyên tắc 6: Quyết định dựa trên bằng chứng
• Nguyên tắc 7: Quản lý mối quan hệ

>>> Xem thêm về 7 nguyên tắc quản lý chất lượng ISO 9001

Doanh nghiệp sẽ được hưởng lợi gì khi áp dụng ISO 9001:2015?

Dưới đây là một số lợi ích khi đăng ký cấp ISO 9001:2015

• Giúp ban lãnh đạo quản lý hoạt động của doanh nghiệp một cách khoa học và có hiệu quả
• Hệ thống quản lý vận hành một cách ổn định, suôn sẻ và nhanh chóng
• Cải thiện hiệu quả kinh doanh, nâng cao năng suất và tiết kiệm chi phí, nguồn lực
• Kiểm soát chặt chẽ các công đoạn sản xuất, kinh doanh, từ đó có các biện pháp khắc phục kịp thời
• Cải tiến liên tục hệ thống QMS
• Đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của khách hàng, đối tác, người tiêu dùng
• Cải thiện mối quan hệ nội bộ trong doanh nghiệp
• Tạo ra một môi trường làm việc có hệ thống, lành mạnh và chuyên nghiệp
• Nâng cao hình ảnh, uy tín và thương hiệu của doanh nghiệp
• Tạo nên lợi thế cạnh tranh và dễ dàng hội nhập vào các thị trường lớn trong nước và quốc tế
• Cải tiến liên tục hệ thống quản lý của doanh nghiệp
• Có thể tích hợp nhiều tiêu chuẩn như ISO 14001, ISO 45001, ISO 27001…

Trên đây là những chia sẻ của ISOCERT giải đáp cho thắc mắc ISO 9001 là gì? Hy vọng sẽ cung cấp cho bạn đọc những thông tin hữu ích về tiêu chuẩn này cũng như hỗ trợ trong việc quản lý chất lượng của doanh nghiệp mình. Nếu như có nhu cầu tìm hiểu rõ hơn về tiêu chuẩn ISO 9001, các bạn có thể truy cập vào website của chúng tôi hoặc liên hệ qua hotline 0976.389.199 để được tư vấn và hỗ trợ chi tiết nhất!

Tại sao nên làm việc với ISOCERT?

• Sứ mệnh của ISOCERT đóng góp vào sự nghiệp nâng cao chất lượng sản phẩm, hàng hóa cho các doanh nghiệp vì lợi ích quốc gia. 
• ISOCERT – Thương hiệu của lòng tin: Từ Lòng tin – Trust, như bao nhiêu từ ngữ khác, đều có ý nghĩa khác nhau, như một biểu đổ Venn. Đối với chúng tôi (ISOCERT), lòng tin là một trách nhiệm thiêng liêng. Là một trong các tổ chức chứng nhận và giám định độc lập (bên thứ 3), công việc hàng ngày của chúng tôi là đánh giá hoặc giám định về sự phù hợp của sản phẩm, hàng hóa phù hợp với các yêu cầu của tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật mang lại giá trị gia tăng cho sản phẩm, dịch vụ của khách hàng thì niềm tin càng trở lên quan trọng. 

• Logo ISOCERT biểu tượng của sự "hài hòa cùng thịnh vượng" . Khi ISOCERT cấp dấu chứng nhận ISO 9001 cho doanh nghiệp, doanh nghiệp sẽ được dán dấu chứng nhận ISO 9001 lên sản phẩm biểu tượng của sự hài hòa cùng thịnh vượng. Sản phẩm của doanh nghiệp đi khắp mọi nơi, khi người tiêu dùng lựa chọn sản phẩm, họ nhìn thấy biểu tượng logo dấu chứng nhận hài hòa cùng thịnh vượng, họ yên tâm tin tưởng sử dụng sản phẩm hơn. Bởi họ tin rằng sản phẩm, hàng hóa đã được đánh giá đạt chứng nhận theo tiêu chuẩn ISO, từ đó đem lại sự thịnh vượng cho tất cả mọi người.
•  Ước nguyện của ISOCERT xây dựng xã hội tươi đẹp trong tươi lai.

> Khám phá thêm lý do để làm việc với ISOCERT >

Các khóa đào tạo ISO 9001 tại ISOCERT

Nhằm giúp cho các doanh nghiệp hiểu rõ hơn về Hệ thống quản lý chất lượng theo tiêu chuẩn ISO 9001, cách triển khai cũng như đánh giá hệ thống của bạn, ISOCERT cung cấp các khóa đào tạo ISO 9001 cho mọi doanh nghiệp ở bất kỳ quy mô hay lĩnh vực. 

>>> Xem tất cả các khóa đào tạo về ISO 9001 của chúng tôi tại đây

Có thể bạn chưa biết?