ISO 9001 và ISO 14001 là gì? Lợi ích khi đạt được ISO 9001 và ISO 14001 mang lại cho đời sống

ISO là gì? Tiêu chuẩn ISO là gì?

ISO là Tổ chức Tiêu chuẩn hóa Quốc tế (International Organization for Standardization) là tên gọi tắt của một tổ chức phi chính phủ, có mạng lưới trên toàn cầu và hoạt động để cung cấp tiêu chuẩn hóa trên tất cả các loại sản phẩm và mô hình công ty. Mục tiêu chính của tổ chức này là tạo nên các điều kiện thuận lợi cho thương mại, nhưng trọng tâm của nó là cải tiến quy trình, sự an toàn và chất lượng trong nhiều lĩnh vực, bao gồm: năng lượng, thiết bị y tế, bảo mật thông tin, giáo dục, v.v và có lẽ được quan tâm nhất đối với chúng ta ở đây là chất lượng và môi trường. Các tiêu chuẩn ISO là những nỗ lực của Tổ chức này nhằm thực hiện mục tiêu đã đề ra.

Với trụ sở đặt tại Geneva, Thụy Sĩ, các thành viên của ISO thực sự là các cơ quan tiêu chuẩn và một mạng lưới các tổ chức. Mỗi quốc gia có một đại diện ISO và có 165 cơ quan tiêu chuẩn (tính đến hiện tại) là thành viên của ISO.

ISO không phải là cơ quan quản lý, cũng như không có quyền thực thi luật hoặc quy định. Tuy nhiên, các doanh nghiệp trên toàn thế giới tuân theo các nguyên tắc của nó để cung cấp các quy trình hợp lý, hiệu quả, an toàn và đạt chất lượng tối ưu.

Ngày nay, các tiêu chuẩn ISO cho phép các doanh nghiệp cung cấp cho các đối tác kinh doanh và khách hàng sự đảm bảo chất lượng bằng cách đạt được chứng chỉ ISO. Ví dụ, trong sản xuất, các công ty có thể tận dụng ISO 14001, bao gồm các tiêu chuẩn quản lý môi trường, để giảm lãng phí và sử dụng hiệu quả hơn các nguồn lực. Tương tự, các công ty có thể sử dụng bộ tiêu chuẩn ISO 9000, quan trọng nhất là ISO 9001, để tạo ra một hệ thống quản lý chất lượng (HTQLCL). Một công ty có thể được chứng nhận ISO 9001, có nghĩa là nó tuân theo các bước và cấu trúc được nêu trong hướng dẫn.

Bất kể số lượng lớn các tiêu chuẩn ISO đã có để các tổ chức tuân thủ, hai tiêu chuẩn nổi bật phổ biến nhất là ISO 9001 và ISO 14001. Có hơn 1,1 triệu giấy chứng nhận ISO 9001 có hiệu lực được cấp trên toàn thế giới, đứng thứ 2 là ISO 14001 với hơn 350.000 giấy chứng nhận. Nguyên nhân rất nhiều tổ chức được chứng nhận ISO 9001 và ISO 14001 là bởi vì trọng tâm của chúng: Quản lý chất lượng đối với ISO 9001 và quản lý môi trường đối với ISO 14001. Đây là hai phạm trù đặc biệt quan trọng trong thế giới hiện đại của chúng ta ngày nay.

Trong bài viết này, ISOCERT đưa ra các giải thích và viện dẫn để Quý độc giả và khách hàng, các bên quan tâm và có nhu cầu cùng tìm hiểu để có góc nhìn chi tiết nhất về hai tiêu chuẩn này.

ISO 9001 và ISO 14001 là gì? 

ISO 9001 là gì?

Tiêu chuẩn ISO 9001 là một tiêu chuẩn về các yêu cầu để thực hiện hệ thống quản lý chất lượng trong một tổ chức và được xây dựng dựa trên bảy nguyên tắc chính mà tổ chức cần phải thực hiện. 

ISO 9001 được thiết kế để được sử dụng bởi các tổ chức ở mọi quy mô và phạm vi bất kể ngành hoặc lĩnh vực thực hành. Hơn một triệu công ty trên 170 quốc gia được chứng nhận ISO 9001. ISO 9001 dựa trên các nguyên tắc quản lý chất lượng được xác định bởi các chuyên gia quản lý chất lượng từ khắp nơi trên thế giới. Những nguyên tắc này bao gồm những nội dung như tập trung vào khách hàng, sự tham gia của nhân viên quản lý, phát triển quy trình và cải tiến liên tục. 

ISO 9001 được đánh giá cao nhờ khả năng giúp tạo ra các sản phẩm và dịch vụ chất lượng cao nhất quán, đảm bảo sự hài lòng của khách hàng, cải thiện tỷ lệ giữ chân khách hàng và mang lại các lợi ích khác cho doanh nghiệp.

Ảnh 1: Bảy nguyên tắc chất lượng của ISO 9001

Những ai cần tới tiêu chuẩn này?: Bất kỳ tổ chức, doanh nghiệp nào muốn cam kết cung cấp các sản phẩm chất lượng cao nhất quán với văn hóa cải tiến liên tục phải được chứng nhận ISO 9001. Chứng nhận ISO 9001 thể hiện cam kết của công ty bạn đối với một tiêu chuẩn được quốc tế công nhận và tạo niềm tin cho tất cả các bên liên quan.

ISO 14001 là gì?

Tiêu chuẩn ISO 14001 là một tiêu chuẩn về các yêu cầu để thực hiện hệ thống quản lý môi trường và giống như ISO 9001 được xây dựng dựa trên bảy nguyên tắc chính.

ISO 14001 cung cấp một khuôn khổ thiết lập hệ thống quản lý môi trường có thể được sử dụng bởi bất kỳ tổ chức nào để tạo ra một HTQLMT được tuân thủ. ISO 14001 có thể áp dụng cho tất cả các công ty không phân biệt quy mô hay ngành nghề. Hệ thống quản lý cho phép một công ty liên tục theo dõi, đo lường và giảm thiểu tác động của nó đối với môi trường. Tiêu chuẩn này chứng minh cam kết của tổ chức đối với trách nhiệm môi trường và giúp nâng cao hiệu quả, vừa giảm thiểu tác động môi trường vừa cải thiện lợi nhuận.

Những ai cần tới tiêu chuẩn này?: Bất kỳ tổ chức, doanh nghiệp nào muốn giảm thiểu tác động đến môi trường, nâng cao hiệu quả và trấn an nhân viên, khách hàng và các bên liên quan về cam kết bền vững.

Tại sao ISO 9001 và ISO 14001 lại quan trọng trong cuộc sống hiện nay?

Lợi ích ISO 9001 và ISO 14001 đem lại

Phiên bản mới nhất của hai tiêu chuẩn này đã được điều chỉnh lại vào năm 2015. Với việc được chứng nhận tuân thủ ISO 9001 và ISO 14001, tổ chức, doanh nghiệp có thể đạt được các lợi thế so với đối thủ như:

➭ Trở thành đối thủ cạnh tranh nhất quán hơn trên thị trường

➭ Đáp ứng hiện tại và xác định nhu cầu của khách hàng trong tương lai

➭ Tăng hiệu quả để tiết kiệm thời gian, tiền bạc và tài nguyên

➭ Tạo động lực, trao quyền và gắn kết nhân viên với các quy trình nội bộ hiệu quả hơn

➭ Cung cấp dịch vụ khách hàng tốt hơn và kết quả là giành được nhiều khách hàng giá trị cao hơn

➭ Mở rộng cơ hội kinh doanh bằng cách chứng minh sự tuân thủ

➭ Cải thiện hiệu suất môi trường và giảm thiểu chất thải

➭ Cải thiện quản lý vòng đời giúp xác định các cải tiến sản phẩm

➭ Nâng cao trách nhiệm của doanh nghiệp để đáp ứng các yêu cầu của chuỗi cung ứng

➭ Tự tin chuẩn bị cho bối cảnh kinh doanh đang thay đổi.

So sánh ISO 9001 và ISO 14001: Các điểm chung và khác biệt

ISO 9001 và ISO 14001 là hai tiêu chuẩn hệ thống quản lý khác nhau. ISO 9001 bao gồm các yêu cầu đối với hệ thống quản lý chất lượng, ISO 14001 đối với hệ thống quản lý môi trường.

ISO 9001 thường được coi là nền tảng của các tiêu chuẩn quản lý khác do ISO công bố. Nói cách khác, nếu bạn đã được cấp chứng nhận ISO 9001, thì việc thêm một tiêu chuẩn khác như ISO 14001 sẽ dễ dàng hơn đáng kể.

Cả ISO 9001 và ISO 14001 đều là các tiêu chuẩn do Tổ chức Tiêu chuẩn hóa quốc tế công bố ban hành. Hai tiêu chuẩn trên điều chỉnh các khía cạnh khác nhau trong hoạt động sản xuất, kinh doanh sản phẩm, hàng hóa của các công ty trên mọi lĩnh vực. 

Sự khác biệt chính giữa hai là mục đích xây dựng tiêu chuẩn. Tiêu chuẩn ISO 9001 đề cập đến cách tiếp cận chất lượng của một tổ chức. Nó sẽ liên quan đến việc đo lường chất lượng trong các lĩnh vực chính như trách nhiệm quản lý, sự hài lòng của khách hàng và quản lý nguồn lực. Mặt khác, ISO 14001 tập trung vào việc một tổ chức có thể quản lý môi trường của họ tốt như thế nào. ISO 14001 dựa trên việc cải tiến liên tục, theo đó một tổ chức sẽ cần phải thực hiện và cải tiến các quá trình bảo tồn môi trường và giám sát chúng liên tục. Mặc dù cả hai tiêu chuẩn đều có chung các điều khoản từ Cấu trúc cấp cao của ISO, nhưng có sự khác biệt giữa cách thực hiện các điều khoản:

1. Không có 'tham chiếu quy chuẩn' nào được định nghĩa trong 14001

2. ISO 9001 yêu cầu Sổ tay chất lượng nhưng ISO 14001 thì không.

3. ISO 9001 yêu cầu 6 'thủ tục' được lập thành văn bản trong khi ISO 14001 chỉ yêu cầu một 'thủ tục' được lập thành văn bản, tức là; kiểm soát các khía cạnh môi trường quan trọng (4.4.6)

4. ISO 14001 yêu cầu ghi lại Trách nhiệm và Quyền hạn nhưng ISO 9001 không yêu cầu chúng phải được lập thành văn bản.

5. Các loại trừ (theo điều khoản 7.0) được phép trong ISO 9001 nhưng không được phép trong ISO 14001.

6. Trong khi ISO 14001 chỉ yêu cầu 6 hoặc 7 bản ghi, thì có tới 21 bản ghi được yêu cầu để được duy trì  ISO ISO 9001.

7. ISO 9001 chỉ tập trung vào việc nâng cao 'Sự hài lòng của khách hàng’ trong khi ISO 14001 nhằm giảm thiểu tác động có hại của các hoạt động, sản phẩm và dịch vụ của chúng tôi đối với môi trường và ngăn ngừa ô nhiễm vì lợi ích rộng rãi hơn của tất cả các bên quan tâm.

Đối lập với những điểm khác biệt được kể trên, ISO 9001 và ISO 14001 vẫn có những điểm chung thú vị như:

1. Đều cho phép tổ chức được chứng nhận

2. Đều xây dựng dựa trên một khuôn khổ chung (về hệ thống cấu trúc cấp cao) giúp cho chúng dễ dàng tích hợp hơn đối với các doanh nghiệp áp dụng

3. Các yêu cầu tương đương trong điều khoản tiêu chuẩn

4. Đều ảnh hưởng tới toàn bộ tổ chức, đội ngũ nhân viên và các quy trình hoạt động trong công ty

5. Đều sử dụng chu trình PDCA (Kế hoạch-Thực hiện-Kiểm tra-Hành động)

6. Đều áp dụng cách tiếp cận theo quy trình để quản lý và xem tổ chức như một hệ thống các quy trình tích hợp.

Tích hợp ISO 9001 và ISO 14001 - Nắm bắt cơ hội và nâng cao hiệu quả

Nếu bạn muốn điều hành một doanh nghiệp hiệu quả, có lợi nhuận và có trách nhiệm thì bạn nên sử dụng cả hai hệ thống quản lý ISO song song. Một điều cần quan tâm là các hệ thống quản lý của ISO bao gồm ISO 9001 và ISO 14001 được thiết kế để tích hợp và sử dụng đồng thời. Tổ chức ISO nhận thấy rằng nhiều công ty đang áp dụng nhiều tiêu chuẩn và phát triển các tiêu chuẩn hệ thống quản lý của họ theo cách mà chúng có thể dễ dàng được sử dụng cùng nhau.

Hệ thống quản lý chất lượng và hệ thống quản lý môi trường có một số quy trình chung. Bao gồm các điểm dưới ảnh 2:

Ảnh 2: Các điểm chung trong QMS và EMS

Có hai cách để tích hợp hai hệ thống quản lý này. Nếu bạn đã có hệ thống quản lý chất lượng được chứng nhận, bạn có thể kết hợp hệ thống môi trường với hệ thống đó bằng cách bổ sung các quy trình cần thiết để đáp ứng các yêu cầu của HTQLMT. Hoặc bạn có thể hợp nhất các hệ thống dẫn đến kết hợp tất cả các tài liệu hỗ trợ cùng một quy trình.

Lợi ích của việc tích hợp các hệ thống là gì?

Tích hợp ISO 9001 và ISO 14001 có thể cực kỳ thuận lợi cho doanh nghiệp của bạn bằng cách:

• Tiết kiệm thời gian và tài nguyên

Rất nhiều quy trình liên quan đến việc được chứng nhận trong mỗi tiêu chuẩn là giống nhau (hoặc tương tự), vì vậy tiết kiệm thời gian, tiền bạc và nguồn lực cho những thứ như đào tạo nhân viên và đánh giá nội bộ và bên ngoài.

• Cải thiện hiệu quả kinh doanh

Cả ISO 14001 và ISO 9001 đều được thiết kế để tăng hiệu quả trong các quy trình kinh doanh. Với trọng tâm là cải tiến liên tục, doanh nghiệp được chứng nhận nhận thấy rằng đã đạt được kết quả trong khi không ngừng tìm cách để làm cho hoạt động kinh doanh của mình hiệu quả và năng suất hơn.

• Nâng cao danh tiếng kinh doanh

Việc có dấu chứng nhận ISO 9001 và ISO 14001 trên trang web, sản phẩm hay các nền tảng khác của doanh nghiệp cho thấy cam kết tận tâm đối với chất lượng dịch vụ của doanh nghiệp, nỗ lực cải tiến liên tục và giảm tác động đến môi trường.

• Giảm bớt tài liệu (và sao chép)

Doanh nghiệp có thể sử dụng một bộ tài liệu để đáp ứng các yêu cầu của cả hai tiêu chuẩn - giúp tiết kiệm thời gian và tránh trùng lặp công việc không cần thiết.

• Một cách tiếp cận tích hợp toàn diện đối với các quy trình kinh doanh

Việc thực hiện ISO 9001 và ISO 14001 thông qua phương pháp tiếp cận tích hợp cho phép toàn bộ doanh nghiệp được xem xét lại các quy trình kinh doanh. Hệ thống khuyến khích một cái nhìn tổng thể về doanh nghiệp, đòi hỏi nhân viên ở tất cả các cấp phải tham gia vào việc triển khai và duy trì hệ thống quản lý tích hợp.

Lời kết

Đối với những doanh nghiệp còn thắc mắc về tiêu chuẩn ISO 9001 và ISO 14001 là gì? bài viết của ISOCERT là lời giải đáp chi tiết cho bạn. 

Nếu bạn đang nghĩ đến việc đạt được chứng nhận ISO 9001 và chứng nhận ISO 14001, ISOCERT cung cấp các giải pháp phù hợp, đồng hành cùng doanh nghiệp khôi phục sản xuất, kinh doanh sau Đại dịch. 

> Xem thêm: Cách lựa chọn tổ chức chứng nhận ISO uy tín tại Việt Nam >

Tại sao nên làm việc với ISOCERT?

• Sứ mệnh của ISOCERT đóng góp vào sự nghiệp nâng cao chất lượng sản phẩm, hàng hóa cho các doanh nghiệp vì lợi ích quốc gia. 
• ISOCERT – Thương hiệu của lòng tin: Từ Lòng tin – Trust, như bao nhiêu từ ngữ khác, đều có ý nghĩa khác nhau, như một biểu đổ Venn. Đối với chúng tôi (ISOCERT), lòng tin là một trách nhiệm thiêng liêng. Là một trong các tổ chức chứng nhận và giám định độc lập (bên thứ 3), công việc hàng ngày của chúng tôi là đánh giá hoặc giám định về sự phù hợp của sản phẩm, hàng hóa phù hợp với các yêu cầu của tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật mang lại giá trị gia tăng cho sản phẩm, dịch vụ của khách hàng thì niềm tin càng trở lên quan trọng. 

• Logo ISOCERT biểu tượng của sự "hài hòa cùng thịnh vượng" . Khi ISOCERT cấp dấu chứng nhận ISO 9001 cho doanh nghiệp, doanh nghiệp sẽ được dán dấu chứng nhận ISO 9001 lên sản phẩm biểu tượng của sự hài hòa cùng thịnh vượng. Sản phẩm của doanh nghiệp đi khắp mọi nơi, khi người tiêu dùng lựa chọn sản phẩm, họ nhìn thấy biểu tượng logo dấu chứng nhận hài hòa cùng thịnh vượng, họ yên tâm tin tưởng sử dụng sản phẩm hơn. Bởi họ tin rằng sản phẩm, hàng hóa đã được đánh giá đạt chứng nhận theo tiêu chuẩn ISO, từ đó đem lại sự thịnh vượng cho tất cả mọi người.
•  Ước nguyện của ISOCERT xây dựng xã hội tươi đẹp trong tươi lai.

> Khám phá thêm lý do để làm việc với ISOCERT >