ISO 9001: Bước “chuyển mình” trong xây dựng nền hành chính hiện đại

Đó là lời khẳng định của Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) Huỳnh Thành Đạt - Ủy viên BCH Trung ương Đảng trong Hội nghị sơ kết tình hình triển khai Quyết định số 19/2014/QĐ-TTg ngày 05/3/2014 của Thủ tướng Chính phủ về việc áp dụng Hệ thống quản lý chất lượng theo tiêu chuẩn quốc gia TCVN ISO 9001:2008 vào hoạt động của các cơ quan, tổ chức thuộc hệ thống hành chính nhà nước, được diễn ra vào đầu tháng 4 vừa qua.

Góp phần xây dựng nền hành chính hiện đại

Một minh chứng, việc triển khai áp dụng TCVN ISO 9001:2015 tại các cơ quan hành chính nhà nước trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh đã giúp ban lãnh đạo và cán bộ công chức viên chức, lao động xử lý công việc nhanh chóng và khoa học, hiệu quả hơn; quy trình thực hiện công việc được kiểm tra chặt chẽ thông qua cơ chế thông tin báo cáo, giúp truy tìm nguyên nhân sai sót nhanh chóng và ngăn chặn tái diễn hiệu quả. Đồng thời, ISO 9001 cũng giúp đảm bảo hồ sơ giao dịch hành chính được giải quyết đúng luật và đúng hạn, công khai, minh bạch; các quy trình, thủ tục được đơn giản hóa, tạo thuận lợi, giảm phiền hà cho tổ chức, cá nhân.

Ông Hà Thế Nam, Phó Giám đốc Sở KH&CN, Phó trưởng Ban Chỉ đạo ISO tỉnh Quảng Ninh cho biết, ý nghĩa lớn nhất của việc ứng dụng TCVN ISO 9001 vào công tác cải cách hành chính là giúp ý thức trách nhiệm của từng cán bộ, công chức, viên chức, người lao động trong bộ máy hành chính nhà nước được nâng cao; tiêu chuẩn và căn cứ đánh giá thành tích công việc được xác lập cụ thể theo nhiều tiêu chí; các khâu giải quyết thủ tục hành chính ngày càng đảm bảo rõ việc, rõ người, rõ trách nhiệm.

Theo ông Nam, nhờ áp dụng TCVN ISO 9001, nền hành chính công của Quảng Ninh ngày càng hiện đại hóa và môi trường công vụ văn minh hơn. Ở các nội dung cụ thể của hành chính công, như: Quản lý tài liệu, hồ sơ, bảo mật các tài liệu quan trọng; hoạt động của các trung tâm hành chính công; quy trình tiếp nhận, giải quyết, trả và kiểm tra kết quả… đều rút ngắn thời gian, nâng cao chất lượng; góp phần nâng cao tinh thần trách nhiệm của lãnh đạo, đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức và chất lượng, hiệu quả thực hiện nhiệm vụ của đơn vị.

Theo ISO Focus, trong số những kết quả và lợi ích chính quan sát được trong 5 năm qua là hệ thống các cơ quan, tổ chức được thành lập dưới sự quản lý của cơ quan hành chính nhà nước với mục tiêu phát triển, áp dụng, duy trì, cải tiến hệ thống quản lý chất lượng trên thực tế ở tất cả các bộ và các vùng (91% bộ và 98,4% vùng).

Bên cạnh việc xây dựng hệ thống văn bản quy phạm pháp luật và hướng dẫn thực hiện các chế độ nghiệp vụ, tài chính và quản lý công, phương pháp tiếp cận bài bản đã giúp đơn giản hóa và rút ngắn các thủ tục cũng như thời gian xử lý trong các loại hình hành chính.

Việc sử dụng hệ thống quản lý chất lượng ISO đóng vai trò quan trọng trong cải thiện dịch vụ công, bằng cách cung cấp cách tiếp cận độc đáo và hài hòa đối với các quy định công, trong đó thừa nhận tính minh bạch và đơn giản là những yếu tố cần thiết để củng cố niềm tin, sự hài lòng của công chúng đối với các dịch vụ công.

Ngoài việc tạo điều kiện thuận lợi cho việc số hóa và quản lý hồ sơ công vụ, tiêu chuẩn ISO 9001 còn là công cụ hỗ trợ đặc biệt hiệu quả cho công tác cải cách hành chính của các cơ quan công quyền. Sự phát triển này đánh dấu cột mốc quan trọng khi Việt Nam nỗ lực thiết lập Chính phủ điện tử và số hóa hơn nữa các quy trình, thủ tục hành chính công. 

Tại Bộ Quốc phòng, sau khi có Quyết định 19 của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Quốc phòng đã xây dựng Đề án triển khai thực hiện, trong đó chọn 4 đơn vị làm điểm sau đó tổ chức rút kinh nghiệm chỉ đạo thực hiện trong toàn quân.

Đồng thời, tổ chức tuyên truyền, nâng cao nhận thức về vị trí, vai trò và sự cần thiết của việc xây dựng, áp dụng HTQLCL ISO 9001 cho đội ngũ cán bộ và nhân viên, đề cao trách nhiệm người đứng đầu trong cơ quan đơn vị trong quá trình triển khai, thực hiện. Xây dựng hệ thống tài liệu hướng dẫn áp dụng phù hợp với đặc thù của quân đội.

Thứ trưởng Bộ Quốc phòng – Trung tướng Nguyễn Tân Cương nhấn mạnh, ngay sau khi Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 19 và được Bộ KH&CN có hướng dẫn áp dụng HTQLCL theo TCVN ISO 9001 vào hoạt động của các cơ quan, tổ chức thuộc hệ thống hành chính nhà nước, Bộ Quốc phòng đã tổ chức quán triệt thực hiện hết sức nghiêm túc và đạt được hiệu quả tương đối tốt.

“Bộ Quốc phòng luôn xác định công tác cải cách hành chính là một trong những đột phá để triển khai các nhiệm vụ hàng năm tại cơ quan, đơn vị trong toàn quân. Trong đó có áp dụng HTQLCL theo TCVN ISO 9001”, Trung tướng Nguyễn Tân Cương cho biết.

Những bước chuyển biến rõ rệt

Theo Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng Nguyễn Hoàng Linh, việc áp dụng HTQLCL ISO 9001 trong các cơ quan hành chính nhà nước đã đem lại những chuyển biến rõ rệt như:

• Nhận thức của cán bộ, công chức về tinh thần cải cách phục vụ nhân dân, doanh nghiệp thay đổi và cải thiện rõ rệt;
• Đã xây dựng được các quy trình giải quyết công việc một cách khoa học; từng bước cải tiến phương pháp làm việc, tạo điều kiện thuận lợi cho từng cán bộ, công chức, phòng, ban giải quyết công việc thông suốt, kịp thời, hiệu quả;
• Đơn giản hoá quy trình và rút ngắn thời gian giải quyết công việc của doanh nghiệp, địa phương, cơ sở. Đồng thời, các cơ quan, tổ chức đã có ý thức hơn trong việc tổ chức thu thập, sắp xếp, lưu trữ các loại văn bản quy phạm pháp luật, văn bản hướng dẫn của cơ quan cấp trên làm căn cứ thực hiện công việc theo chức năng, nhiệm vụ được phân công; để tham chiếu khi cần; hồ sơ tài liệu được sắp xếp ngăn nắp và có hệ thống theo từng lĩnh vực công việc;
• Tác phong làm việc của cán bộ, công chức ngày càng khoa học, nghiêm túc hơn trong khi thực thi công vụ; người cán bộ đã trở thành cầu nối giữa luật pháp và người dân, có trách nhiệm hướng dẫn người dân thực hiện quyền và nghĩa vụ theo quy định của pháp luật;
• Góp phần tích cực trong việc thực hiện cơ chế “một cửa”, “một cửa liên thông” theo quy định của Chính phủ; chất lượng, hiệu quả công tác quản lý và cung cấp dịch vụ hành chính công được nâng cao; từng bước tạo lòng tin và sự hài lòng của người dân khi đến cơ quan hành chính nhà nước; 
• Ngoài ra, đây còn là nền tảng quan trọng chuẩn bị cho việc xây dựng chính phủ điện tử, chính phủ số và số hóa quy trình, thủ tục hành chính nhà nước.

Phát biểu tại Hội nghị, Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Lê Xuân Định cho biết, việc áp dụng TCVN ISO 9001 ban đầu khá khó khăn, nhưng đến nay hoạt động này đã trở thành một công cụ hữu hiệu xây dựng nền hành chính hiện đại. Qua công tác sơ kết cho thấy, hầu hết các nội dung và chỉ tiêu quan trọng đặt ra trong Quyết định 19 đã được triển khai nghiêm túc và hiệu quả. 

Đồng thời, để tiếp tục triển khai thực hiện Quyết định số 19 trong thời gian tới có hiệu lực, hiệu quả cao hơn, Bộ KH&CN đề nghị các Bộ, ngành, địa phương chỉ đạo các cơ quan, tổ chức trực thuộc hoàn tất các nội dung theo quy định tại Quyết định số 19/2014/QĐ-TTg; tăng cường hoạt động kiểm tra việc xây dựng, áp dụng, duy trì, cải tiến tại các cơ quan, đơn vị trực thuộc theo quy định tối thiểu 1 lần/năm. Tổ chức sơ kết việc xây dựng áp dụng HTQLCL theo TCVN ISO 9001 tại Bộ, ngành, địa phương để nhân rộng các mô hình hay, cách làm tốt. Đồng thời, gắn kết việc triển khai chính quyền điện tử, chuyển đổi số với hoạt động xây dựng, áp dụng, duy trì và cải tiến HTQLCL theo TCVN ISO 9001; nâng điểm đánh giá cho việc áp dụng HTQLCL trong điểm đánh giá cải cách hành chính; mở rộng việc xây dựng, áp dụng HTQLCL cho các cơ quan, tổ chức thuộc đối tượng khuyến khích áp dụng như UBND cấp xã, các đơn vị sự nghiệp...

Trong khuôn khổ Hội nghị, Bộ KH&CN đã tặng Bằng khen của Bộ trưởng Bộ KH&CN cho 16 tập thể và 16 cá nhân đã có thành tích xuất sắc trong việc xây dựng, áp dụng HTQLCL theo TCVN ISO 9001 giai đoạn 2015-2020. 

Theo Hà My

Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng