Hiện nay nhiều doanh nghiệp đang chưa biết so sánh giữa ISO 22000 và HACCP có sự khác biệt gì và nên áp dụng tiêu chuẩn nào vì đây đều là 2 tiêu chuẩn trong lĩnh vực an toàn thực phẩm. Nhìn chung khi so sánh sự khác nhau giữa HACCP và ISO 22000, chúng ta có thể nhận thấy được 2 tiêu chuẩn này có sự khác biệt ở những khía cạnh như sau:
Thực tế, tiêu ISO 22000 được xây dựng dựa trên nền tảng là các nguyên tắc HACCP cùng GMP (Xem ngay Tiêu chuẩn ISO 22000 pdf đầy đủ, chi tiết ngay ở đây). Các yêu cầu trong HACCP cũng được đề cập tới trong ISO 22000 và chỉ có một vài điểm khác biệt nhỏ. Nói cách khác, HACCP là một phần của ISO 22000.
Tuy nhiên, khác với HACCP, cấu trúc và nội dung của ISO 22000:2018 được xây dựng theo HLS với các điều khoản tương tự như tiêu chuẩn ISO 9001. Nhờ vậy, ISO 22000 có thể dễ dàng kết hợp với hệ thống quản lý của ISO 9001.
ISO 22000 có nguồn gốc là do Tổ chức Tiêu chuẩn hóa Quốc tế (ISO) xây dựng và ban hành trên toàn thế giới. Đến nay, tiêu chuẩn ISO 22000 đã được ban hành 2 phiên bản. Trong đó, phiên bản ISO 22000:2005 là phiên bản đầu tiên. Còn ISO 22000:2018 thay thế cho phiên bản năm 2005 và cũng là phiên bản mới nhất hiện hành hiện nay.
Mặt khác, HACCP hay hệ thống phân tích mối nguy và kiểm soát điểm tới hạn là một tiêu chuẩn về quản lý an toàn thực phẩm được hình thành vào khoảng những năm 1960 bởi công ty Pillsbury.
Như đã nói ở trên, các nội dung của ISO 22000 bao hàm cả các nội dung của HACCP. Tuy nhiên, các bước áp dụng của ISO 22000 HACCP về an toàn thực phẩm vẫn có những sự khác biệt nhất định. Cụ thể:
|
HACCP |
Quy trình áp dụng |
ISO 22000 |
|
Thành lập nhóm HACCP |
Bước 1 |
Nhóm an toàn thực phẩm |
|
Mô tả sản phẩm |
Bước 2 |
- Xác định đặc tính của sản phẩm - Mô tả các bước trong quá trình cùng biện pháp kiểm soát |
|
Xác định mục đích sử dụng |
Bước 3 |
Xác định mục đích sử dụng dự kiến |
|
Xây dựng sơ đồ dây chuyền sản xuất thực phẩm |
Bước 4 |
Lưu đồ |
|
Thẩm định sơ đồ dây chuyền sản xuất |
Bước 5 |
Lưu đồ |
|
- Liệt kê tất cả các mối nguy hại tiềm ẩn - Phân tích mối nguy hại - Xem xét biện pháp kiểm soát |
Bước 6 |
- Phân tích mối nguy hại - Nhận diện mối nguy hại và xác định mức độ chấp nhận - Đánh giá mối nguy hại - Lựa chọn và đánh giá biện pháp kiểm soát mối nguy hại |
|
Xác định những CCP (điểm kiểm soát tới hạn) về thực phẩm |
Bước 7 |
Nhận biết những CCP về thực phẩm |
|
Thiết lập các giới hạn tới hạn cho từng CCP |
Bước 8 |
Xác định giới hạn tới hạn cho từng CCP |
|
Thiết lập hệ thống giám sát cho từng CCP |
Bước 9 |
Hệ thống theo dõi các CCP |
|
Thiết lập các hành động khắc phục phù hợp |
Bước 10 |
Hành động khi kết quả theo dõi vượt quá giới hạn tới hạn |
|
Thiết lập quy trình kiểm tra |
Bước 11 |
Kế hoạch kiểm tra xác nhận |
|
Thiết lập hệ thống lưu trữ tài liệu và hồ sơ |
Bước 12 |
- Đưa ra các yêu cầu đối với hệ thống tài liệu - Cập nhật thông tin cùng các tài liệu ban đầu quy định về các chương trình tiên quyết và kế hoạch HACCP |
Sự khác nhau giữa HACCP và ISO 22000 thể hiện chủ yếu ở 3 điểm chính trên. Tuy nhiên đây đều là tiêu chuẩn về an toàn thực phẩm nên sẽ có những điểm giống nhau nhất định. Chúng ta cùng tìm hiểu ở nội dung tiếp theo.
Tuy có khá nhiều điểm khác biệt nhưng tiêu chuẩn HACCP ISO 22000 cũng có những điểm tương đồng nhất định. Đó là về mục đích sử dụng, đối tượng, nguyên tắc áp dụng và phương pháp thực hiện. Cụ thể:
Cả HACCP và ISO 22000 đều có chung một mục đích sử dụng là giúp các tổ chức, doanh nghiệp (DN) thực phẩm có thể kiểm soát một cách toàn diện mọi mối nguy có thể xảy ra ở bất cứ khâu nào trong quá trình, từ nuôi trồng, thu hoạch tới chế biến, vận chuyển và tiêu thụ.
Đây chính là yếu tố cốt lõi đảm bảo thực phẩm khi đến tay người tiêu dùng vẫn giữ được chất lượng và mức độ an toàn vệ sinh đạt chuẩn. Đảm bảo hạn chế tối đa các rủi ro gây ảnh hưởng tới sức khỏe con người.
ISO 22000 và HACCP là hai tiêu chuẩn về quản lý ATTP lý tưởng dành cho tất cả các tổ chức, DN thực hiện sản xuất, kinh doanh, xuất nhập khẩu thực phẩm. Tức là dù DN bạn nuôi trồng hay đánh bắt, sản xuất sản phẩm hay kinh doanh dịch vụ liên quan đến thực phẩm thì đều có thể áp dụng 2 tiêu chuẩn này.
Khi so sánh giữa ISO 22000 và HACCP, bạn cũng có thể dễ dàng nhận ra một điểm tương đồng nổi bật khác là về nguyên tắc áp dụng. Về cơ bản, khi áp dụng 2 tiêu chuẩn này thì cần phải dựa trên 7 nguyên tắc về kiểm soát mối nguy trong quá trình sản xuất thực phẩm do Ủy ban Codex quy định. Cụ thể:
|
Nguyên tắc |
Nội dung |
|
1 |
Nhận diện mối nguy |
|
2 |
Xác định điểm kiểm soát tới hạn (CCP) |
|
3 |
Xác định giới hạn cho các CCP |
|
4 |
Thiết lập thủ tục giám sát các CCP |
|
5 |
Thiết lập kế hoạch hành động khắc phục khi giới hạn của các CCP bị phá vỡ |
|
6 |
Xây dựng thủ tục kiểm tra hệ thống HACCP |
|
7 |
Thiết lập các thủ tục lưu trữ hồ sơ HACCP |
Khi áp dụng ISO 22000 hay HACCP, các DN đều phải đảm bảo thực hiện các chương trình tiên quyết, bao gồm các GMP và SSOP. Mục đích là để hạn chế tối đa các mối nguy gây ảnh hưởng tới thực phẩm. Các chương trình tiên quyết này bao gồm các yêu cầu về thiết kế nhà xưởng, thiết bị; hành vi vệ sinh, vệ sinh cá nhân; vệ sinh nhà xưởng, khử trùng; kiểm soát côn trùng; kho chứa…
Đồng thời, khi áp dụng ISO 22000 hay HACCP, các DN đều phải xây dựng cho mình một hệ thống kiểm soát toàn diện từ các quá trình, thủ tục kiểm soát tới hệ thống văn bản hỗ trợ…
Có thể nhận thấy, khi so sánh giữa ISO 22000 và HACCP, cả hai đều có những điểm nổi trội riêng. Điều này khiến cho nhiều doanh nghiệp băn khoăn không biết nên lựa chọn áp dụng tiêu chuẩn nào cho phù hợp.
Thực tế, dù doanh nghiệp bạn lựa chọn tiêu chuẩn nào đi chăng nữa thì đều đạt được một lợi ích chung nhất. Đó là đảm bảo chất lượng và an toàn vệ sinh cho các sản phẩm/ dịch vụ về thực phẩm. Khách hàng, đối tác vì thế mà cũng tin tưởng và ưu tiên sử dụng sản phẩm/ dịch vụ của bạn hơn.
Áp dụng ISO 22000 hay HACCP cũng là cách các doanh nghiệp giúp bảo vệ sức khỏe của người tiêu dùng. Cũng như chung tay đưa nền thực phẩm của nước nhà ngày càng phát triển và bền vững hơn.
Hiện nay, các doanh nghiệp đã áp dụng HACCP chưa nhất thiết phải chuyển đổi sang ISO 22000 bởi ISO 22000 là một tiêu chuẩn được áp dụng trên nguyên tắc hoàn toàn tự nguyện.
Còn trong tương lai, nếu có những thay đổi về quy định, luật định bắt buộc các doanh nghiệp thực phẩm phải có chứng nhận ISO 22000 thì các doanh nghiệp sẽ cần phải chuyển đổi từ HACCP sang ISO 22000.
Tuy nhiên, xu thế chung trong ngành thực phẩm hiện nay là các khách hàng, đối tác thường ưu tiên lựa chọn các doanh nghiệp có chứng chỉ ISO 22000 hơn là chứng chỉ HACCP.
Bởi ISO 22000 tiếp cận việc quản lý ATTP bao quát hơn, chứ không chỉ tập trung vào quá trình sản xuất ra thực phẩm như HACCP. Hơn nữa, với cấu trúc bậc cao (HLS), ISO 22000:2018 hiện nay còn có thể áp dụng cùng lúc với các tiêu chuẩn ISO về quản lý hệ thống khác để tối ưu hiệu quả vận hành và kiểm soát hệ thống.
ISOCERT là một trong những tổ chức chứng nhận được khách hàng tin tưởng tìm đến khi có nhu cầu chứng nhận ISO 22000 và HACCP bởi:
Về mặt pháp lý, ISOCERT là đơn vị đã được cấp phép hoạt động chứng nhận hệ thống theo ISO 22000 bởi Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng. Đồng thời, ISOCERT cũng được Văn phòng Công nhận Chất lượng BoA cùng Diễn đàn Công nhận Quốc tế IAF công nhận là có đầy đủ năng lực và điều kiện để thực hiện đánh giá chứng nhận hệ thống quản lý ATTP theo ISO 22000.
Chính vì vậy, chứng chỉ ISO 22000 của ISOCERT có giá trị và được công nhận ở cả thị trường Việt Nam lẫn thị trường quốc tế.
>> Về năng lực tổ chức, ISOCERT sở hữu đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm với chuyên môn cao. Cùng với đó là đội ngũ tư vấn viên và chăm sóc khách hàng nhiệt tình, săn sóc, sẵn sàng giải đáp mọi thắc mắc từ khách hàng.
>> Về chất lượng dịch vụ, ISOCERT luôn được khách hàng đánh giá cao về sự chuyên nghiệp, tiếp nhận thông tin đầu vào nhanh chóng, quy trình, thủ tục rõ ràng. Đặc biệt là mức chi phí hợp lý, tiết kiệm và cam kết luôn công khai, minh bạch với khách hàng.
Kết luận lại, việc đạt được ISO 22000 là không bắt buộc, nhưng nó là một tiêu chuẩn toàn cầu mà từ đó có thể thu được rất nhiều lợi ích và độ tin cậy. ISO 22000 dựa trên các hướng dẫn HACCP.
Ngành công nghiệp thực phẩm trên toàn thế giới đang phải đối mặt với nhiều thách thức liên quan đến an toàn thực phẩm. Nhiều những nghiên cứu đã được thực hiện để xác định các rào cản chính đối với việc thực hiện HACCP và ISO 22000.
Do đó, phần lớn những nghiên cứu đã kết luận ra rằng việc thiếu hiểu biết về HACCP và các quy trình của hệ thống quản lý an toàn thực phẩm ISO 22000 là một trong những rào cản chính đối với việc thực hiện FSMS hiệu quả và bền vững.
Trên đây là những chia sẻ của ISOCERT về ISO 22000 và HACCP. Hy vọng với những thông tin này, doanh nghiệp đã có thể dễ dàng so sánh giữa ISO 22000 và HACCP để có thể đưa ra quyết định phù hợp.
Quý doanh nghiệp nếu đang cần chứng nhận HACCP hay chứng nhận ISO 22000 có thể liên hệ trực tiếp với ISOCERT qua hotline của chúng tôi: 0976389199 (miễn phí) để được phản hồi trong thời gian sớm nhất.
Tham khảo thêm các dịch vụ mà ISOCERT cung cấp:
