So sánh sự khác nhau giữa ISO 9000 và 9001 

Sự khác nhau giữa ISO 9000 và 9001

Thoạt nghe, ISO 9000 và 9001 có phần giống nhau ở cái tên. Nhưng trên thực tế, hai tiêu chuẩn này là hoàn toàn khác nhau. Sự khác nhau giữa ISO 9000 và 9001 được thể hiện rõ ràng nhất ở 3 khía cạnh là khái niệm; mục đích sử dụng và nội dung của chúng. 

Khái niệm

Trước tiên, về khái niệm, tiêu chuẩn ISO 9001 có tên đầy đủ là ISO 9001:2015 Hệ thống quản lý chất lượng – Các yêu cầu. Đây là một tiêu chuẩn được coi là phổ biến và được ứng dụng rộng rãi ở hầu hết các quốc gia trên thế giới, trong đó có Việt Nam. 

Ngược lại với sự phổ biến của tiêu chuẩn ISO 9001, không phải ai cũng hiểu rõ tiêu chuẩn ISO 9000 là gì? Thực tế, tiêu chuẩn này có thể định nghĩa theo 2 cách khác nhau. 

Cách thứ nhất, ISO 9000 là một chuỗi các tiêu chuẩn khác nhau về quản lý chất lượng, trong đó bao gồm cả tiêu chuẩn ISO 9001.  Cụ thể: 

• ISO 9000:2015 - đề cập tới cơ sở và từ vựng trong hệ thống quản lý chất lượng
• ISO 9001:2015 - đưa ra các các yêu cầu về hệ thống quản lý chất lượng
• ISO 9004:2009 - quản lý tổ chức để thành công bền vững
• ISO 19011:20011 - hướng dẫn đánh giá hệ thống quản lý

Cách thứ hai, ISO 9000 có thể hiểu là một tiêu chuẩn độc lập trong bộ các tiêu chuẩn ISO. Tên đầy đủ của tiêu chuẩn này là ISO 9000:2015 Hệ thống quản lý chất lượng – Cơ sở và từ vựng. 

Mục đích sử dụng

Tiêu chuẩn ISO 9001:2015 được sử dụng với mục đích là một cơ sở để đánh giá và giúp doanh nghiệp đạt được chứng nhận ISO 9001:2015 về hệ thống quản lý chất lượng. 

Trong khi đó, tiêu chuẩn ISO 9000:2015 không phải là một tiêu chuẩn dùng để chứng nhận. Tiêu chuẩn này chỉ đóng vai trò là sự bổ trợ giúp cho doanh nghiệp hiểu rõ được các nội dung, yêu cầu trong ISO 9001. Nhờ vậy, việc triển khai chứng nhận iso 9001 hệ thống quản lý an toàn chất lượng cũng đạt được hiệu quả hơn. 

Nội dung của tiêu chuẩn 

Tiêu chuẩn ISO 9000:2015 đề cập tới những khái niệm, từ vựng được sử dụng trong ISO 9001:2015. Cũng như cơ sở của những tiêu chuẩn được sử dụng trong hệ thống quản lý chất lượng. Bao gồm:

1. Phạm vi áp dụng
2. Các khái niệm cơ bản và nguyên tắc quản lý chất lượng
3. Thuật ngữ và định nghĩa, trong đó: 

3.1. Thuật ngữ liên quan tới con người

3.2. Thuật ngữ liên quan tới tổ chức

3.3. Thuật ngữ liên quan tới hoạt động

3.4. Thuật ngữ liên quan tới quá trình

3.5. Thuật ngữ liên quan tới hệ thống

3.6. Thuật ngữ liên quan tới yêu cầu

3.7. Thuật ngữ liên quan tới kết quả

3.8. Thuật ngữ liên quan tới dữ liệu, thông tin và tài liệu

3.9. Thuật ngữ liên quan tới khách hàng

3.10. Thuật ngữ liên quan đến đặc tính

3.11. Thuật ngữ liên quan tới xác định

3.12. Thuật ngữ liên quan tới hành động

3.13. Thuật ngữ liên quan tới đánh giá

Khác với ISO 9000:2015, tiêu chuẩn ISO 9001:2015 thiết lập các nguyên tắc và điều khoản để đảm bảo hệ thống quản lý chất lượng duy trì được hiệu lực của nó. Cụ thể như sau: 

Những nét tương đồng giữa tiêu chuẩn ISO 9000 và 9001

Tuy có sự khác nhau giữa ISO 9000 và 9001 là vậy nhưng cả hai tiêu chuẩn này đều là những tiêu chuẩn quốc tế. Và được áp dụng rộng rãi ở rất nhiều doanh nghiệp trên thế giới.

Về nguồn gốc, cả ISO 9000 và 9001 đều được xây dựng và ban hành bởi Tổ chức Tiêu chuẩn hóa Quốc tế (International Standardization Organization - ISO). Dựa trên sự đúc kết, rút kinh nghiệm từ hàng trăm ngàn nhà quản lý cấp cao trên toàn thế giới. 

Cả ISO 9000 và 9001 đều được ban hành bởi Tổ chức Tiêu chuẩn hóa Quốc tế

Về đối tượng áp dụng, cả hai tiêu chuẩn ISO 9000 và 9001 đều có thể áp dụng cho mọi doanh nghiệp, tổ chức. Nói cách khác, dù doanh nghiệp bạn là tư nhân hay nhà nước; dù hoạt động sản xuất hay kinh doanh; quy mô lớn hay bé... thì đều có thể quản lý chất lượng theo hai tiêu chuẩn này. 

ISO 9000 và 9001 - Nên lựa chọn tiêu chuẩn nào? 

Thực tế, để triển khai hệ thống quản lý chất lượng hiệu quả, doanh nghiệp cần phải áp dụng tiêu chuẩn ISO 9001. Nhưng không vì thế mà chúng ta bỏ qua tiêu chuẩn ISO 9000. Bởi, nếu như tiêu chuẩn ISO 9001 giúp doanh nghiệp hiểu được cách làm thế nào để duy trì việc quản lý chất lượng. Thì ISO 9000 sẽ giúp doanh nghiệp hiểu rõ hơn về các thuật ngữ, định nghĩa được đề cập tới trong ISO 9001. 

Do đó, doanh nghiệp không nên chỉ hiểu ISO 9000 hoặc ISO 9001. Mà cần biết kết hợp chúng với nhau để đạt được lợi ích tối ưu trong hoạt động sản xuất, kinh doanh. Đây cũng chính là tiền đề để doanh nghiệp của bạn có thể phát triển một cách bền vững và giữ vững được vị thế trên thị trường vốn đang cạnh tranh ngày càng khốc liệt như hiện nay. 

Thông qua những nội dung được chia sẻ trên đây, chúng ta có thể dễ dàng thấy được rất nhiều sự khác nhau giữa ISO 9000 và 9001. Nhưng một khi doanh nghiệp đã hiểu rõ và phân biệt được hai tiêu chuẩn này thì việc ứng dụng chúng vào hệ thống quản lý chất lượng sẽ dễ dàng và hiệu quả hơn rất nhiều. 

Để tìm hiểu thêm về tiêu chuẩn ISO 9000 và 9001, doanh nghiệp có thể truy cập ngay vào website của ISOCERT hoặc liên hệ tới hotline 0976 389 199 (miễn phí) để được đội ngũ chuyên gia của chúng tôi tư vấn tận tình và chi tiết nhất.