Quy định về hiệu chuẩn thiết bị đo lường – Luật đo lường 2011

Hiệu chuẩn thiết bị đo lường là gì?

Luật đo lường 2011 quy định “Hiệu chuẩn là hoạt động xác định, thiết lập mối quan hệ giữa giá trị đo của chuẩn đo lường, phương tiện đo với giá trị đo của đại lượng cần đo.”

Vì vậy chúng ta có thể hiểu, hiệu chuẩn thiết bị đo lường là hoạt động thường xuyên của người sử dụng thiết bị nhằm đảm bảo thiết bị đo luôn ở trong tình trạng chính xác vì quá trình hoạt động thiết bị có thể sẽ bị sai lệch bởi tác động của các yếu tố khách quan và chủ quan. 

Ví dụ: Một cái cân đã được kiểm định và dán tem kiểm định nhưng trước khi đặt lên cân người sử dụng cân vẫn phải chỉnh về mức 0 do núm vặn chỉnh 0 bị trôi khi di chuyển và hành động chỉnh về 0 là một hành động hiệu chuẩn.

Tuy nhiên, đối với những thiết bị đo lường hóa lý khác thì thủ tục hiệu chuẩn sẽ phức tạp hơn và cần phải tuân theo quy trình chặt chẽ của nhà sản xuất đưa ra.

Ngoài ra, trong quá trình sử dụng thiết bị đo người sử dụng phải kiểm tra lại độ chính xác bằng cách đưa vật chuẩn để đo lại. Nếu sai số vượt giới hạn cho phép thì phải tiến hành hiệu chuẩn lại. 

Tại sao doanh nghiệp phải hiệu chuẩn thiết bị đo lường?

Điều 16, Luật đo lường 2011 có quy định cụ thể:

“1. Phương tiện đo được sử dụng trong nghiên cứu khoa học, điều khiển, điều chỉnh quy trình công nghệ, kiểm soát chất lượng trong sản xuất hoặc các mục đích khác không quy định tại khoản 2 Điều này (sau đây gọi là phương tiện đo nhóm 1) được kiểm soát theo yêu cầu kỹ thuật đo lường do tổ chức, cá nhân công bố.

2. Phương tiện đo được sử dụng để định lượng hàng hóa, dịch vụ trong mua bán, thanh toán, bảo đảm an toàn, bảo vệ sức khỏe cộng đồng, bảo vệ môi trường, trong thanh tra, kiểm tra, giám định tư pháp và trong các hoạt động công vụ khác (sau đây gọi là phương tiện đo nhóm 2) thuộc Danh mục phương tiện đo nhóm 2 phải được kiểm soát theo yêu cầu kỹ thuật đo lường do cơ quan quản lý nhà nước về đo lường có thẩm quyền quy định áp dụng”.

Như vậy, chúng ta có thể hiểu việc kiểm soát thiết bị đo lường theo yêu cầu kỹ thuật đo lường có thể là kiểm định, hiệu chuẩn, thử nghiệm hoặc kiểm tra… Việc lựa chọn phương thức kiểm soát phụ thuộc vào quy định pháp luật và nhu cầu sử dụng của mỗi tổ chức/doanh nghiệp.

Vậy tại sao doanh nghiệp phải hiệu chuẩn thiết bị đo lường?

• Thiết bị/máy móc dễ bị sai lệch trong quá trình sử dụng, từ đó cho ra những kết quả đo không chính xác vì vậy cần phải hiệu chuẩn thiết bị đo lường
• Giúp doanh nghiệp tuân thủ các quy định về hệ thống quản lý chất lượng như ISO 9001, ISO 14001 hay quy định của FDA (công ty dược phẩm)
• Sử dụng thiết bị được hiệu chuẩn sẽ cho ra kết quả tốt hơn, từ đó tối ưu hóa quy trình, tăng năng suất và lợi nhuận
• Đảm bảo an toàn cho nhân viên cũng như khách hàng bởi nếu không hiệu chuẩn sẽ dễ dàng dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng
• Kiểm tra chất lượng các thiết bị đo.

Quy định về hiệu chuẩn thiết bị đo lường

Căn cứ pháp lý

• Luật đo lường năm 2011
• Thông tư 24/2013/TT-BKHCN, ngày 30/09/2013 của Bộ Khoa học và Công nghệ “Quy định về hoạt động kiểm định, hiệu chuẩn, thử nghiệm phương tiện đo, chuẩn đo lường”
• Thông tư 07/2019/TT-BKHCN “Sửa đổi bổ sung một số điều của Thông tư 23/2013/TT-BKHCN quy định về đo lường đối với phương tiện đo nhóm 2”.

Hiệu chuẩn phương tiện đo, chuẩn đo lường

Tại Điều 22, Luật đo lường năm 2011 quy định về hiệu chuẩn phương tiện đo, chuẩn đo lường như sau: 

“1. Việc hiệu chuẩn phương tiện đo, chuẩn đo lường do tổ chức hiệu chuẩn thực hiện để xác định, thiết lập mối quan hệ giữa giá trị đo của chuẩn đo lường, phương tiện đo với giá trị đo của đại lượng cần đo.

2. Chuẩn công tác dùng trực tiếp để kiểm định phương tiện đo nhóm 2 phải được hiệu chuẩn bắt buộc.

3. Chuẩn chính, chuẩn công tác không quy định tại khoản 2 Điều này và phương tiện đo nhóm 1 được hiệu chuẩn tự nguyện theo yêu cầu của tổ chức, cá nhân có liên quan.”

Nguyên tắc hoạt động hiệu chuẩn

Hoạt động hiệu chuẩn cần tuân theo những nguyên tắc sau:

• Độc lập, khách quan, chính xác và công khai, minh bạch về trình tự cũng như thủ tục thực hiện hiệu chuẩn
• Tuân thủ trình tự, thủ tục hiệu chuẩn đã được công bố hoặc theo quy định của cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền về đo lường
• Tuân thủ quy định về bảo mật thông tin, số liệu và kết quả hiệu chuẩn.

Điều kiện hoạt động của tổ chức hiệu chuẩn thiết bị đo lường

- Theo Khoản 1, Điều 25, Luật đo lường năm 2011, Tổ chức hiệu chuẩn cung cấp dịch vụ hiệu chuẩn cần đáp ứng các điều kiện sau đây:

“a) Có tư cách pháp nhân;

b) Có đủ cơ sở vật chất, kỹ thuật đáp ứng yêu cầu đối với lĩnh vực hoạt động;

c) Có đủ nhân lực đáp ứng yêu cầu đối với lĩnh vực hoạt động;

d) Đáp ứng yêu cầu về tính độc lập, khách quan;

đ) Thiết lập và duy trì hệ thống quản lý phù hợp với lĩnh vực hoạt động;

e) Đăng ký hoạt động tại cơ quan nhà nước về đo lường có thẩm quyền.”

- Tổ chức hiệu chuẩn được chỉ định thực hiện hiệu chuẩn thiết bị đo lường bắt buộc phải đáp ứng các điều kiện quy định ở trên và phải được Bộ Khoa học và Công nghệ chỉ định.

Chi phí hiệu chuẩn thiết bị đo lường

- Theo Điều 26, Luật Đo lường năm 2011, chi phí hiệu chuẩn được xác định theo nguyên tắc đảm bảo bù đắp chi phí thực tế hợp lý để hoàn thành công việc, phù hợp với nội dung, tính chất, khối lượng và thời hạn hoàn thành việc hiệu chuẩn.

- Chi phí hiệu chuẩn được xác định dựa trên cơ sở các chi phí cơ bản sau:

• Chi phí vật tư
• Chi phí nhân công
• Chi phí khấu hao thiết bị/máy móc
• Chi phí vận chuyển

- Đồng thời, chi phí hiệu chuẩn thiết bị đo lường phải được xây dựng, niêm yết công khai và tuân theo quy định của pháp luật về giá. 

Trên đây là những thông tin quy định về hiệu chuẩn thiết bị đo lường mà ISOCERT muốn chia sẻ đến Quý doanh nghiệp và bạn đọc. Hy vọng sẽ cung cấp những kiến thức bổ ích phục vụ cho công việc cũng như cuộc sống của bạn. Nếu còn điều gì thắc mắc liên quan đến dịch vụ kiểm định, hiệu chuẩn thiết bị máy móc, hãy liên hệ trực tiếp với chúng tôi qua hotline 0976.389.199 để được hỗ trợ tư vấn chi tiết.