Tổng quan

Thế nào là ô nhiễm thực phẩm?

Theo Khoản 12, Điều 2 của Luật An toàn thực phẩm 2010 thì ô nhiễm thực phẩm được hiểu là sự xuất hiện tác nhân làm ô nhiễm thực phẩm gây hại đến sức khỏe, tính mạng con người.

Sự ô nhiễm này có thể xảy ra ở bất kỳ nơi nào thực phẩm đang được xử lý hoặc ở bất kỳ giai đoạn nào của quá trình sản xuất. Tuy nhiên, các lỗ hổng chính là trong chuỗi sản xuất và cung ứng.

Các loại ô nhiễm thực phẩm hiện nay

Có một số tranh cãi về việc có bao nhiêu loại ô nhiễm thực phẩm khác nhau, một số cho rằng có ba và một số khác tuyên bố bốn. Cả hai đều bao gồm nhiều trường hợp có thể xảy ra. Tuy nhiên, với mục đích của bài viết này, chúng tôi sẽ chia sẻ với các bạn về 3 nhóm chính sau đây: Ô nhiễm hóa học, ô nhiễm vật lý và ô nhiễm sinh học, cụ thể như sau:

Ô nhiễm hóa học

Ô nhiễm hóa học là khi thực phẩm bị ô nhiễm bởi một số dạng hóa chất. Đây là loại ô nhiễm khó kiểm soát nhất và có thể gây ngộ độc cấp tính và các bệnh lâu dài. Các triệu chứng của ô nhiễm hóa chất có thể rất khác nhau. Trong hầu hết các trường hợp, người tiêu dùng sẽ gặp phải một số dạng viêm dạ dày ruột nhẹ, nhưng trong một số trường hợp, hóa chất trong thực phẩm có thể gây chết người.

Trong những năm gần đây, người ta đã quan tâm nhiều hơn đến tác động của các chất hóa học trong thực phẩm của chúng ta và những ảnh hưởng có thể xảy ra đối với sức khỏe và phúc lợi của người tiêu dùng. Ví dụ: các nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc tiếp xúc kéo dài với lượng chất gây ung thư thấp có thể làm tăng khả năng được chẩn đoán mắc bệnh ung thư của một người.

Có 2 loại ô nhiễm hóa học là ô nhiễm tự nhiên và ô nhiễm nhân tạo: 

• Ô nhiễm hóa chất tự nhiên đề cập đến sự tồn tại của các hóa chất xuất hiện tự nhiên trong thực phẩm. Những điều này được quy định và chính phủ đã quy định giới hạn tối thiểu cho những thứ được coi là có hại. Do đó, các doanh nghiệp sản xuất và chế biến thực phẩm có trách nhiệm đảm bảo có các biện pháp để ngăn chặn sản phẩm vượt quá các giới hạn này.
• Ô nhiễm hóa chất nhân tạo là do thực phẩm bị nhiễm hóa chất không phải là sản phẩm phụ tự nhiên của thực phẩm. Điều này có thể bao gồm các hóa chất được sử dụng để làm sạch và khử trùng, phân bón và thuốc trừ sâu, v.v.

Một số ví dụ phổ biến nhất về ô nhiễm hóa chất bao gồm:

• Sản phẩm tẩy rửa và chất khử trùng
• Trái cây và rau chưa rửa
• Hóa chất từ ​​việc sử dụng nhựa không an toàn
• Hóa chất phòng trừ sâu bệnh
• Thuốc kháng sinh
• Thuốc chống viêm
• Thuốc corticoid
• Kim loại nặng

Một số cách tốt nhất để ngăn ngừa ô nhiễm hóa chất xảy ra bao gồm:

• Luôn bảo quản hóa chất riêng biệt với thực phẩm, kể cả các sản phẩm tẩy rửa
• Luôn đậy kín thức ăn bất cứ khi nào có thể
• Đảm bảo rằng hóa chất được dán nhãn thích hợp
• Không sử dụng chất độc trong cùng phòng với thực phẩm được sản xuất hoặc chế biến
• Sử dụng đồ dùng chịu được axit và muối

Ô nhiễm vật lý

Ô nhiễm vật lý là thực phẩm đã bị ô nhiễm bởi một vật thể lạ. Việc tìm thấy các vật thể ngẫu nhiên trong thực phẩm của chúng ta chắc chắn là điều khó tin, và nó chắc chắn là điều gây lo lắng cho người tiêu dùng. Thực phẩm bị ô nhiễm bởi một vật thể vật chất có thể trực tiếp gây ra nguy cơ nghẹt thở và gây thương tích nghiêm trọng. Hơn nữa, vật đó cũng có thể mang vi khuẩn, đồng thời có thể gây ô nhiễm vi sinh vật.

Các vật thể phổ biến nhất làm ô nhiễm thực phẩm bao gồm mảnh thủy tinh, tóc, kim loại, đồ trang sức, sỏi, sạn, bụi bẩn và móng tay. Ô nhiễm vật lý đối với thực phẩm cũng có thể do môi trường bao gồm cả tòa nhà và thiết bị bạn đang sử dụng, chẳng hạn như bột trét, các mảnh sơn và đinh vít. Hơn nữa, ô nhiễm vật lý cũng có thể xảy ra do các vấn đề với bao bì, chẳng hạn như kim bấm, dây, polythene và bìa cứng. Bên cạnh đó, một số ô nhiễm vật lý có thể xảy ra do tự nhiên, như côn trùng xâm nhập vào trái cây và rau quả hoặc xương ở cá không xương. Tuy nhiên, bất kể đó là thành phần tự nhiên của thực phẩm, các doanh nghiệp vẫn phải tìm hiểu làm thế nào để kiểm soát và tránh tái phát các sự cố.

Một số cách để ngăn ngừa ô nhiễm vật lý bao gồm:

• Lấy sản phẩm ra khỏi bao bì giao hàng và bảo quản trong hộp đựng an toàn thực phẩm
• Có chính sách không có thủy tinh để ngăn ngừa nguy cơ thủy tinh bị vỡ làm ô nhiễm thực phẩm
• Tấm thạch cao phải có màu xanh dương tươi sáng, để chúng ta có thể dễ dàng nhìn thấy nếu bị rơi
• Giữ cho cơ sở được duy trì để ngăn ngừa các nguy cơ về môi trường
• Tất cả các thành phần được sử dụng nên được rửa kỹ để loại bỏ các mối nguy hiểm
• Tóc nên được buộc lại, bằng lưới che tóc và râu nếu có thể
• Người lao động nên đeo găng tay khi tiếp xúc với thực phẩm
• Móng tay phải sạch, ngắn và không được đánh bóng, không có móng tay dài hoặc giả
• Nhân viên không được đeo đồ trang sức. Tuy nhiên, hầu hết các công ty đều cho phép nhân viên đeo nhẫn cưới đơn giản. 

Ô nhiễm sinh học

Ô nhiễm sinh học là nguyên nhân phổ biến nhất của ngộ độc thực phẩm. Về cơ bản, đó là sự tồn tại của các mầm bệnh có hại trong thực phẩm, như vi sinh vật, vi khuẩn, vi rút, nấm mốc, nấm và độc tố. Đây là nguyên nhân hàng đầu của hàng loạt bệnh truyền qua thực phẩm và ngộ độc thực phẩm, và thực phẩm bị hư hỏng hoặc chất thải là nguyên nhân phổ biến nhất. Làm lạnh thực phẩm làm cho mầm bệnh không hoạt động nhưng không nhất thiết ngăn chặn sự phát triển của vi khuẩn. Để đảm bảo vi khuẩn bị tiêu diệt trong quá trình nấu nướng, thực phẩm nên được nấu chín kỹ ở nhiệt độ thích hợp. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng nhiều độc tố vi sinh vật có khả năng chịu nhiệt và thực phẩm hư hỏng không nên nấu chín và tiêu thụ. Các bệnh truyền qua thực phẩm phổ biến nhất bao gồm norovirus, salmonella, listeria, e.coli và campylobacter, và các triệu chứng có thể từ các vấn đề dạ dày nhẹ đến các bệnh lâu dài và gây tử vong.

Nhiễm vi sinh vật có thể xảy ra do nhiễm trực tiếp hoặc nhiễm chéo. Ô nhiễm trực tiếp là kết quả của việc các mầm bệnh đã được sản sinh trong thực phẩm đạt đến mức không an toàn. Một ví dụ về điều này sẽ bao gồm các vi khuẩn và độc tố có trong thịt hư hỏng. Trong khi đó, lây nhiễm chéo là khi mầm bệnh xâm nhập vào thực phẩm từ các nguồn khác và nhân lên đến mức không an toàn.

Một số thực phẩm là có nguy cơ ô nhiễm sinh học cao, ví dụ như: thịt, lúa gạo, các sản phẩm từ sữa, trứng sống và nấu chín, đồ ăn biển, nước trái cây chưa thanh lọc, trái cây và rau chế biến sẵn,…

Một số giải pháp để tránh loại ô nhiễm sinh học bao gồm:

• Sử dụng nhiệt kế để đảm bảo thực phẩm được nấu chín kỹ
• Thịt sống phải luôn được bảo quản riêng biệt với thịt chín
• Tất cả các thiết bị và đồ dùng cần được rửa và làm sạch thường xuyên
• Thức ăn nên được đậy kín mọi lúc
• Chú ý ngày sử dụng
• Trái cây và rau phải luôn được rửa kỹ
• Người xử lý thực phẩm cần phải luôn thực hành vệ sinh đúng cách. Điều này bao gồm rửa tay thường xuyên và sau khi ho, hắt hơi, hoặc chạm vào tóc hoặc mặt của họ
• Thường xuyên kiểm tra nhiệt độ của tủ lạnh và tủ đông.

Trên đây là những chia sẻ của ISOCERT về các loại ô nhiễm thực phẩm. Hy vọng sẽ cung cấp những thông tin hữu ích cho các bạn, nếu còn điều gì thắc mắc và cần giải đáp vui lòng liên hệ với chúng tôi qua hotline 0976.389.199 để được tư vấn và hỗ trợ chi tiết nhất!