Theo Tổng cụ thông kế, Số doanh nghiệp sản xuất da và các sản phẩm thuộc da tính đến ngày 31/12/2018 là 2.293.Trong các sản phẩm da và thuộc da tại Việt Nam tập trung chủ yếu vào các sản phẩm da giày . 

Việc nắm bắt cơ hội và thách thức để tham gia vào việc đóng góp vào lợi tích kinh tế quốc gia. Cùng ISOCERT tìm hiểu về lĩnh vực da và các sản phẩm thuộc da .

  Những thông tin trên được các đại biểu đưa ra tại Hội nghị quốc tế ngành da giày năm 2020 do Hiệp hội Da giày - Túi xách Việt Nam (LEFASO) tổ chức ngày 30-6 tại TP Hồ Chí Minh.

Thống kê của LEFASO, xuất khẩu giày dép, túi xách Việt Nam đạt 22 tỷ USD trong năm 2019, tăng 12% so với năm 2018. Việc ký hiệp định EVFTA đã mang lại lợi ích to lớn cho ngành da giày Việt Nam nói chung và cũng như ngành da và thuộc da nói riêng. Hiệp định mới này sẽ thúc đẩy việc phát triển kinh tế, củng cố các hoạt động thương mại và đầu tư cho ngành giày dép, túi xách Việt Nam.

Mặc dù được đánh giá là cơ hội rất lớn từ Hiệp định Thương mại tự do giữa Liên hiệp châu Âu và Việt Nam (EVFTA), song ngành da giày Việt Nam cũng đối diện với những thách thức không nhỏ. 

Thứ nhất, Lợi ích của hiệp định EVFTA chỉ áp dụng cho Doanh nghiệp da giày tự chủ được nguyên liệu và để được hưởng thuế suất thấp, các Doanh nghiệp sẽ phải đáp ứng được quy định về xuất xứ thông qua hàm lượng giá trị trong khu vực (RVC) khi sử dụng nguyên liệu từ Việt Nam và các nước thành viên trong EVFTA.

Thêm vào đó, các rào cản kỹ thuật áp đặt từ phía EU cùng với các yêu cầu về trách nhiệm xã hội, bảo vệ môi trường và tuân thủ các thủ tục để được hưởng lợi thuế cũng làm tăng chi phí cho Doanh nghiệp.

Để làm được điều này, theo LEFASO, tỷ lệ nội địa hóa của sản phẩm được Doanh nghiệp Việt Nam sản xuất phải nâng lên mức 60% để đáp ứng được điều kiện về quy tắc xuất xứ trong EVFTA, đồng thời, giúp giảm các chi phí kho vận và nâng cao sự chủ động của Doanh nghiệp Việt.

Thứ hai về nguyên liệu, Trung Quốc chiếm tới 60% nguồn nguôn liệu đầu vào , sau đó đến Hàn Quốc, Đài Loan,... Trong đó chỉ có 30-40% doanh nghiệp trong ngành da giày tự chủ được nguyên liệu, 60-70% doanh nghiệp là doanh nghiệp nhỏ chủ yếu làm gia công. Đó là lý do khiến các doanh nghiệp chưa tích cực tìm hiểu thị trường, phụ thuộc vào nhà cung cấp nước ngoài. Đây là hạn chế lớn cho công ty quy mô nhỏ hội nhập thị trường.

Khoảng  800 doanh nghiệp doanh nghiệp FDI(Doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài), mặc dù chiếm chưa đến 25% số lượng doanh nghiệp hoạt động trong ngành, nhưng đang quyết định tới 77% giá trị xuất khẩu, trong đó nhiều doanh nghiệp FDI đang giữ vai trò dẫn dắt thị trường.

Thứ ba về năng lực, nguồn nhân lực có tay nghề, trình độ cao có khả năng tiếp nhận những công nghệ mới còn thiếu và yếu; chi phí logistic cao. Thêm vào đó cơ sở hạ tầng còn hạn chế nên sản phẩm chủ yếu vẫn ở cấp thấp và chất lượng chưa cao. Do đó không có sự đầu tư chi phí của các doanh nghiệp có quy mô nhỏ.

Thứ tư về chất lượng, Khi các hiệp định thương mại tự do ký kết đã mở ra các ưu đãi về thuế quan thì các hàng rào kỹ thuật và phi thuế quan lại được dựng lên. Đây là nguy cơ cho các doanh nghiệp sản xuất da giày vừa và nhỏ trong nước. Điều kiện về quy tắc xuất xứ đòi hỏi phải đảm bảo được một tỷ trọng các nguyên vật liệu sản xuất giá trị gia tăng ở trong nước mới đảm bảo thực hiện quy tắc xuất xứ để xuất khẩu và đây cũng là động lực để doanh nghiệp mở rộng đầu tư vào lĩnh vực này.

Do đó như Bà Phan Thị Thanh Xuân, Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư kí của Hiệp hội Da – Giày – Túi xách Việt Nam (Lefaso) đã nhận định :”Các doanh nghiệp cần tích cực tham gia hoạt động liên kết. Doanh nghiệp cần cải thiện nhiều về năng lực hiện tại và thông qua các tổ chức trung gian để có tiếng nói lên chính phủ, cải thiện chính sách đó.”

Đoàn Thương