Từ lâu, gỗ đã được sử dụng là nguyên liệu trong việc xây dựng các công trình kiến ​​trúc và tăng thêm nét thẩm mỹ cho các kiến trúc. Ngành công nghiệp gỗ là một trong những ngành công nghiệp lâu đời nhất trên thế giới nên có tác động rất lớn đến ngành kinh tế chung. Tại Việt Nam tính đến ngày 31/12/2018 có 6200 doanh nghiệp hoạt động chế biến gỗ và sản xuất các sản phẩm từ gỗ đạt 151.139 tỷ đồng. Trong đó 90% tổng số doanh nghiệp ở quy mô nhỏ; 5,5% số doanh nghiệp quy mô vừa và 4,2% doanh nghiệp có quy mô lớn. 

Doanh nghiệp nhỏ chiếm phần trăm lớn nên có những thách thức lớn đối với tổng ngành. Cùng ISOCERT tìm hiểu về các cơ hội cũng như thách thức mà các doanh nghiệp đang gặp phải.

   Theo số liệu của Tổng Cục thống kê, chỉ số sản xuất công nghiệp của ngành Gỗ và các sản phẩm từ gỗ trong 2 tháng đầu năm 2021 tăng 4,3% so với cùng kỳ năm trước mặc dù Đại dịch Covid vẫn còn có tác động tới nền kinh tế. Tốc độ tăng trưởng nhanh của ngành gỗ Việt Nam trong thời gian qua có sự đóng góp rất lớn từ sự thông thoáng của hệ thống pháp luật trong nước cùng với các Hiệp định Thương mại tự do thế hệ mới được Việt Nam ký kết như: CPTPP, EVFTA và Hiệp định RCEP tạo hiệu ứng lan tỏa tích cực đến các người mua hàng tiềm năng, thúc đẩy tăng xuất nhập khẩu hàng hóa, dịch vụ giữa Việt Nam và nhiều khu vực, nhiều quốc gia. 

  Thách thức khách quan, mặc dù thương mại toàn cầu đã có những tín hiệu khởi sắc nhưng vẫn có những tiềm ẩn những biến động khó lường khi quan hệ ngoại giao, kinh tế giữa các nền kinh tế lớn đang trở nên căng thẳng. Ảnh hưởng đến ngành kinh tế nói chung và ngành chế biến gỗ nói riêng. Thêm vào đó các quốc gia trồng rừng và cung cấp nguyên liệu lớn trong khu vực có những chính sách hạn chế, quản lý chặt chẽ việc khai thác, xuất khẩu gỗ.

 Về yếu tố chủ quan, thứ nhất, đối với các doanh nghiệp nhỏ năng lực cạnh tranh không đủ mạnh, thiếu bền vững . Quy mô nhỏ - nguồn vốn nhỏ- khả năng đầu tư vào công nghệ và quy trình quản lý còn hạn chế. Chính vì vậy thường các công ty quy mô nhỏ thường là các công ty gia công, nên phụ thuộc nhiều vào các đơn hàng, thiết kế mẫu mã của khách hàng. Do đó cần có việc liên kết chuỗi cung ứng để tránh sự đòi hỏi về vốn.

Thứ hai, những doanh nghiệp quy mô nhỏ thường nhân công có tay nghề không cao. Không đáp ứng được yêu cầu chất lượng đối với các sản phẩm đòi hỏi sự chuyên môn cao. Do đó hạn chế về quy mô, mẫu mã, chất lượng sản phẩm. Dẫn đến khả năng cạnh tranh sản phẩm trên thị trường là lớn. 

Hiện tại các sản phẩm nội thất bằng gỗ đang được rất ưa chuộng nhưng bên cạnh đs sư yêu cầu về mẫu mã, chất lượng được đặt lên hàng đầu. Sự đòi hỏi chuyên môn cao, trí tuệ trong thiết kế .

Thứ ba, Diên tích đất lâm nghiệp tính đế năm 2020 khoảng 16,2 - 16,5 triệu ha, trong đó: rừng sản xuất 8,132 triệu ha, rừng phòng hộ 5,842 triệu ha và rừng đặc dụng 2,271 triệu ha với tỷ lệ che phủ là 42%. Mặc dù Việt Nam là nước “ Rừng vàng biển bạc” tuy nhiên khả năng quy hoạch và khai thác rừng còn hạn chế, nguồn nguyên liệu phụ thuộc vào nhập khẩu, trong khi việc kiểm soát nguồn gốc gỗ nhập khẩu chưa được chặt chẽ. Nghiên cứu khoa học kỹ thuật, áp dụng các tiến bộ kỹ thuật, để tạo ra các khu rừng trồng có các loại cây có đường kính lớn, tính chất cơ lý của gỗ đạt các yêu cầu về chế biến các sản phẩm còn hạn chế;

  Có thể nói trong tình trạng kinh tế như hiện nay, một mặt các doanh nghiệp kinh doanh chế biến gỗ sẽ phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức, song cũng có thể có nhiều cơ hội để phát triển, nhất là trong việc tìm kiếm cơ hội đầu tư nâng cấp công nghệ, dây chuyền sản xuất, mở rộng thị trường tiềm năng và tìm kiếm bạn hàng mới trong những phân khúc thị trường phù hợp,… Trong bối cảnh đó, việc nghiên cứu, học tập các chính sách thương mại quốc tế và thực thi có hiệu quả luật LACEY, FLEGT. AILPA đối với doanh nghiệp chế biến gỗ Việt Nam phát triển là một trong những việc cần thiết hiện nay.

Đoàn Thương