Công ước ILO là gì? Các công ước ILO Việt Nam đã phê chuẩn

Công ước ILO là gì?

Công ước ILO là văn kiện pháp lý quốc tế được Hội nghị Lao động Quốc tế với sự tham gia của các đối tác ba bên của các Quốc gia thành viên thông qua.

Công ước cơ bản của ILO là các công ước trực tiếp thể hiện các giá trị, quyền và tiêu chuẩn nền tảng, cốt lõi của tổ chức ILO, được xác định bởi các nguyên tắc theo Hiến chương ILO và Tuyên bố vào năm 1998 của ILO về các nguyên tắc và quyền cơ bản trong lao động.

8 Công ước cơ bản của ILO

Theo ILO, trong số 189 công ước của ILO có 8 Công ước cơ bản, bao trùm các chủ đề được xem là các nguyên tắc và quyền cơ bản trong lao động như: tự do hiệp hội và công nhận hiệu quả quyền thương lượng tập thể; xóa bỏ lao động trẻ em; xóa bỏ các hình thức lao động cưỡng bức hoặc bắt buộc; chấm dứt phân biệt đối xử trong lao động và nghề nghiệp. Bên cạnh đó, các nguyên tắc này cũng được thể hiện trong Tuyên bố về các Nguyên tắc và Quyền Cơ bản trong Lao động (1998) của ILO. 8 Công ước cơ bản của ILO bao gồm:

• Công ước số 87 – Công ước về Tự do Hiệp hội và Bảo vệ Quyền tổ chức, 1948
• Công ước số 98 - Công ước về Quyền Tổ chức và Thương lượng Tập thể, 1949
• Công ước số 29 - Công ước về Lao động Cưỡng bức, 1930
• Công ước số 105 – Công ước về Xóa bỏ Lao động Cưỡng bức, 1957
• Công ước số 138 – Công ước về Tuổi Lao động Tối thiểu, 1973
• Công ước số 182 – Công ước về các Hình thức Lao động Trẻ em Tồi tệ nhất, 1999 Công ước số 100 – Công ước về Trả công Bình đẳng, 1951
• Công ước số 111 – Công ước về Chống Phân biệt đối xử (Việc làm và Nghề nghiệp), 1958.

Theo Tuyên bố của tổ chức ILO năm 1998, tất cả các thành viên trong ILO dù đã gia nhập hay chưa gia nhập các công ước cơ bản trên đều phải tôn trọng, thúc đẩy và thực hiện nguyên túc các nguyên tắc và quyền trong những Công ước này.

Các công ước ILO Việt Nam đã phê chuẩn

Tính đến ngày 1/1/2021, Việt Nam đã gia nhập 25 công ước về quyền lao động của ILO – Tổ chức Lao động Quốc tế, trong đó có 7/8 công ước cơ bản (liên quan đến các lĩnh vực thương lượng tập thể, chống phân biệt đối xử, lao động trẻ em và lao động cưỡng bức).

Chỉ riêng trong năm 2019, năm kỷ niệm một thế kỷ thành lập của ILO, Việt Nam đã phê chuẩn được thêm 3 công ước của ILO bao gồm:

• Công ước 88 về tổ chức dịch vụ việc làm;
• Công ước 98 của về quyền thương lượng tập thể;
• Công ước 159 về tái thích ứng việc làm cho người khuyết tật.

Trong số 3 Công ước này, Công ước 98 được xem là công ước cốt lõi, bản lề của ILO đối với khuôn khổ các nguyên tắc và quyền cơ bản trong lao động, trở thành một phần quan trọng của các Hiệp định Thương mại Tự do như FTA giữa Việt Nam và EU (EVFTA) hay CPTPP (Hiệp định Đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương) cũng như trong phần lớn các chính sách về trách nhiệm xã hội doanh nghiệp của các công ty đa quốc gia. Công ước 98 bao gồm 3 nội dung chính:

• Bảo vệ người lao động và công đoàn trước những hành vi phân biệt đối xử chống công đoàn
• Bảo vệ công đoàn không bị can thiệp bởi những người sử dụng lao động
• Các biện pháp thúc đẩy thương lượng tập thể tự nguyện.

Công ước này có hiệu lực với Việt Nam vào ngày 05/7/2020.

Cùng năm này, Việt Nam cũng đã nỗ lực triển khai việc thực hiện các công ước theo đúng các cam kết quốc tế về lao động mà Việt Nam tham gia, trong đó bao gồm việc nội hóa các quy trình của công ước trong hệ thống pháp luật quốc gia và đặc biệt là Bộ luật Lao động sửa đổi năm 2019.

Gần đây nhất, vào tháng 6 năm 2020, Việt Nam đã phê chuẩn Công ước số 105 của ILO về xóa bỏ lao động cưỡng bức, nâng tổng số công ước cơ bản của tổ chức ILO mà Việt Nam phê chuẩn lên 7/8 công ước.

Ngoài ra, Việt Nam dự kiến sẽ phê chuẩn công ước cơ bản còn lại đó là Công ước số 87 về Tự do Hiệp hội và Bảo vệ Quyền Tổ chức vào năm 2023.

Mối liên hệ giữa các Công ước ILO và các hiệp định thương mại tự do 

Hiện nay, ngày càng nhiều các hiệp định thương mại tự do (FTA) song phương, đa phương cũng như các thỏa thuận hội nhập kinh tế khu vực bao gồm những điều khoản về xã hội và lao động có liên quan đến quyền của người lao động. Các FTAs đã tăng cường đề cập đến Tuyên bố về các Nguyên tắc và Quyền Cơ bản trong Lao động của ILO, trong đó bao trùm cả 8 Công ước cơ bản. Và kể từ năm 2013, 80% các FTAs đã có hiệu lực, bao gồm những điều khoản như vậy. Đây cũng là trường hợp của EVFTA (FTA giữa EU và Việt Nam) và CPTPP (Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương) mà Việt Nam tham gia.

Với những chia sẻ về Công ước ILO là gì? cũng như những nội dung liên quan đến công ước của ILO, hy vọng sẽ cung cấp cho bạn đọc những thông tin hữu ích và xác thực nhất. Mọi thắc mắc xin vui lòng liên hệ qua hotline 0976.389.199 hoặc website isocert.org.vn để được giải đáp và hỗ trợ nhanh chóng nhất!