VAI TRÒ CỦA LÃNH ĐẠO TRONG HOẠT ĐỘNG SÁNG TẠO VĂN HÓA CHẤT LƯỢNG

Tạo ra một nền văn hóa chất lượng sẽ cho phép tổ chức của bạn tự chuyển đổi từ văn hóa tập trung vào nội bộ hiện có sang văn hóa tập trung vào bên ngoài (văn hóa phụng sự chất lượng cho cộng đồng). Tuy nhiên, tổ chức của bạn được coi là một xã hội thu nhỏ bao gồm các thành viên đã phát triển các mô hình, các mối quan hệ có tổ chức thông qua tương tác với nhau.. một nhóm người tham gia vào một mục đích chung hay theo TCVN ISO 9000:2015 mục 3.2.1 Tổ chức bao gồm người hoặc nhóm người với chức năng riêng của mình có trách nhiệm, quyền hạn và mối quan hệ để đạt được mục tiêu của mình.

Đã là một xã hội bao gồm những thói quen và niềm tin đã ăn sâu trong thời gian dài. Nơi làm việc của bạn là một xã hội, và như vậy, nó được gắn kết với nhau bằng niềm tin và giá trị được chia sẻ đã ăn sâu vào nhân cách của các thành viên trong xã hội (Một nơi làm việc mà lực lượng lao động được phân chian thành các cá nhân hoặc nhóm thể hiện những niềm tin và giá trị mâu thuẫn nhau không đồng nhất với nhau. Những bùng nổ xã hội khác nhau cuối cùng sẽ xảy ra, bao gồm các cuộc phản kháng, nổi dậy, cắt giảm, đình công, từ chức, thuyên chuyển, sa thải, cắt chức và phá sản). Các thành viên trong tổ chức được khen thưởng vì tuân thủ các niềm tin và giá trị của tổ chức – các chuẩn mực của tổ chức - và họ bị trừng phạt vì đã rời xa họ.

Clip: VAI TRÒ CỦA LÃNH ĐẠO TRONG HOẠT ĐỘNG SÁNG TẠO VĂN HÓA CHẤT LƯỢNG

Các chuẩn mực không chỉ bao gồm các giá trị và niềm tin mà còn bao gồm các hệ thống lâu dài về các mối quan hệ, địa vị, phong tục, nghi lễ và thực hành. Các chuẩn mực quá mạnh mẽ và ăn sâu đến mức chúng dẫn đến các khuôn mẫu hành vi xã hội theo phong tục đôi khi được gọi là khuôn mẫu văn hóa. Ở nơi làm việc, người ta có thể xác định các mẫu văn hóa quyết định hiệu suất như phong cách quản lý có sự tham gia so với độc đoán, phong cách ăn mặc giản dị so với sang trọng, phong cách trò chuyện so với mức độ tin cậy cao giúp bạn có thể an toàn khi nói chuyện những gì bạn thực sự nghĩ so với mức độ tin cậy/sự nghi ngờ hạn chế giao tiếp trung thực hoặc đầy đủ và tạo ra trò chơi, lừa dối và nhầm lẫn.

Thay đổi một nền văn hóa chất lượng thường là rất khó khăn và thường xuyên không thành công trừ khi có một cách tiếp cận toàn diện để đặt được và duy trì nó. Trong bài viết này, tôi giới thiệu và phân tích vai trò của lãnh đạo trong việc sáng tạo văn hóa chất lượng theo mô hình được viện dẫn tại hình 1, tiêu chuẩn ISO 10018:2020 về quản lý chất lượng – chỉ dẫn khuyến khích sự tham gia của mọi người.

Mô hình: thể hiện mối tương quan giữa vai trò lãnh đạo và xây dựng văn hóa chất lượng trong doanh nghiệp theo ISO 10018:2020

Lãnh đạo sáng tạo văn hóa chất lượng, họ là ai? Khi nhắc đến lãnh đạo thì thường đề cập tới lãnh đạo cao nhất của tổ chức, theo TCVN ISO 9000:2015, mục 3.1.1 là người hoặc nhóm người định hướng và kiểm soát tổ chức ở cấp cao nhất. Vậy những hành động mà có thể thực hiện là gì? Theo TCVN ISO 9000:2015 mục 2.3.2 chỉ dẫn người lãnh đạo ở tất cả các cấp thiết lập sự thống nhất trong mục đích và định hướng và tạo ra các điều kiện theo đó mọi người cùng tham gia vào việc đạt được mục tiêu chất lượng của tổ chức và các hành động họ có thể thực hiện là:

1. trao đổi thông tin về sứ mệnh, tầm nhìn, chiến lược, chính sách và các quá trình của tổ chức trong toàn bộ tổ chức;
2. tạo dựng và duy trì các giá trị chung, sự công bằng và các mô hình đạo đức trong hành vi ở tất cả các cấp trong tổ chức;
3. thiết lập văn hóa về lòng tin và sự chính trực;
4. khuyến khích sự cam kết rộng rãi trong tổ chức đối với chất lượng;
5. đảm bảo những người lãnh đạo ở tất cả các cấp là những tấm gương tích cực cho mọi người trong tổ chức;
6. cung cấp cho mọi người những nguồn lực, sự đào tạo và quyền hạn cần thiết để hành động có trách nhiệm;
7. truyền cảm hứng, khuyến khích và ghi nhận sự đóng góp của mọi người.

Ở đầu bài viết, tôi có nêu định đề tổ chức như một xã hội thu nhỏ, vì thế nên hiểu Lãnh đạo “lãnh là dẫn dắt, đạo là đường” nên lãnh đạo cốt yếu là chỉ lối, dẫn đường. Như vậy có thể hiểu là, vai trò của lãnh đạo trong sáng tạo văn hóa chất lượng là những người chỉ lối, dẫn đường dựng xây văn hóa chất lượng. Nhưng, điều gì làm cho lãnh đạo đạt được mức thành công nhất, nghĩa là càng lúc càng có đông người tài giỏi tình nguyện nối đuôi xông pha trên con đường ấy? Bởi, chỉ đường dẫn lối mà chẳng ai, hoặc, rốt cuộc, chẳng còn ai, mong muốn theo mình, thì rõ là công cốc!      

Từ đó, có thể khái quát cơ bản thế này: Lãnh đạo văn hóa chất lượng, muốn vững mạnh và trường tồn, nhất thiết phải luôn luôn gắn liền mọi chí hướng chất lượng của mình với nhân đạo (những con người chất lượng). Nói cách khác, lãnh đạo mà không vì nhân đạo thì mọi lãnh đạo, kiểu gì, cũng đều là nhất thời, thậm chí chỉ là thoáng chốc, phù du! Chính xác hơn: bởi, nhân là lấy con người làm trung tâm, đạo là đường lối, cách thức xử sự. Do vậy, khi lãnh đạo, không chỉ không nâng tầm đúng mức con người, mà còn khai thác tận dụng, o ép con người, kiểu “vắt chanh bỏ vỏ” hay  “qua cầu rút ván”, thì có ai, thật sự đúng nghĩa là người, lại tâm nguyện đi theo lâu dài lãnh đạo kiểu “dưới mắt mình chẳng ai ra gì”? Vậy thì, lãnh đạo làm thế nào để dựng xây một nền văn hóa chất lượng thông qua tạo tác với con người trong tổ chức? theo tôi thì, lãnh đạo cao nhất phải tạo dựng được sự “CỘNG” qua các đặc tính “Thông; Tưởng và Tồn ” của văn hóa chất lượng như:

Thứ nhất, Cộng thông là cách đối nhân, xử thế của lãnh đạo trong việc kết nối và phát huy các khả năng tiềm tàng của mọi người lực có liên quan. Theo đó, lãnh đạo, phối hợp và tương tác với các cấp quản lý, tạo nên sự cộng thông trong cách vận hành, linh hoạt và hiệu quả nhất, của toàn hệ thống hay nói cách khác là chúng ta thực thi cùng nhau, tạo dựng hệ thống quản lý phân bổ người và việc một cách có chất lượng nhất, hiệu quả nhất.

Thứ hai, Cộng tưởng là việc xác định tâm thế của lãnh đạo về chất lượng và tính cộng tưởng của toàn tổ chức nghĩa là lãnh đạo có vai trò trong việc khai phóng và chia sẻ từ chí hướng đến ý nghĩa của lao động và hệ giá trị nền tảng của tổ chức doanh nghiệp hay cộng tưởng trong việc thực hiện hóa khát vọng của một tập hợp con người cùng chung những ước vọng và mong mỏi đổi đời, nghĩa là làm cho chất lượng cuộc sống của mọi người ngày một nâng cao hơn.

Thứ ba, Cộng tồn là nói tới đảm lược của lãnh đạo và tính cộng tồn của doanh nghiệp, là các quan điểm tiến thủ và tài trí cần có của lãnh đạo trong cuộc xây dựng tinh tần cách tân, tư thế sáng tạo và tính trật tự, kỷ cương trong việc thực thi những đường hướng hoạt động của doanh nghiệp, cũng như thúc đẩy sự cộng tồn của toàn thể các bộ phận trong tổ chức trong tiến trình biến chiến lược chất lượng thành hành động thiết thực và sinh động của tất cả đội ngũ nhân sự trong mọi tác vụ thường xuyên lẫn tác nghiệp hàng ngày!

Tóm lại, vai trò của lãnh đạo trong xây dựng văn hóa chất lượng là tâm thế tinh thần của lãnh đạọ về chất lượng và gắn kết mọi người trong tổ chức tham gia vào quá trình sáng tạo chất lượng, cải tiến liên tục trong một diễn trình lịch sử (thời gian thực hiện) thì sẽ sáng tạo ra văn hóa chất lượng của tổ chức đó.